Ik vertelde op een netwerkbijeenkomst over het werk dat ik doe, over narcisme, de gevolgen. Voor de partner, voor de kinderen. Ik werd daarna benaderd door een vrouw die me vroeg hoe ik daar zo toe gekomen was en hoe goed ze het vindt dat ik me daarin heb gespecialiseerd. In plaats van over haar ervaringen met een narcist te vertellen – wat meestal gebeurt – vertelde ze me dat ze zelf een narcist is.
Het was voor mij de eerste keer dat ik dat meemaakte. Natuurlijk ontmoet ik meer narcisten, maar die vertellen me dat niet. Op mijn vraag hoe ze dat wist, vertelde ze dat bij haar de diagnose is gesteld. Ze ging hulp zoeken om haar huwelijk te redden. Haar man had haar een ultimatum gesteld.
Hulp zoeken
Narcisten zoeken niet vaak hulp. Hij of zij vindt dat dat niet nodig is. De narcist gelooft van zichzelf dat hij of zij perfect is. Daarnaast vraagt hulp zoeken om kijken naar jezelf en dat is voor iedereen al niet makkelijk, maar voor een narcist ronduit pijnlijk.
Het beeld naar buiten
De narcist komt dan misschien wel arrogant en vol zelfvertrouwen over, maar over het algemeen wordt aangenomen dat het juist mensen zijn met een heel laag zelfbeeld en een grote onzekerheid. Om de pijn ervan niet te hoeven voelen, wordt er een ideaalbeeld omheen gevormd. Dat is het beeld dat ze naar buiten laten zien, een beeld waar ze zelf ook in gaan geloven. Dat beeld van zelfingebeelde perfectie. Een beschermingslaag. Een beeld dat met hand en tand verdedigd wordt. Alles om de pijn eronder niet te hoeven voelen.
Pas bij ultimatum
Pas al het kaartenhuis instort of dreigt in te storten, wordt er soms hulp gezocht. Dat kan het (dreigende) einde van een relatie zijn, zoals hier, maar ook het (mogelijk) kwijtraken van werk, van aanzien. Dit kan de narcist heel depressief maken, waardoor hulp zoeken noodzakelijk is. Ook kan de rechter het opleggen wanneer er sprake is van een slepende hoogconflict-scheiding.
Herkenning
Deze vrouw zocht hulp om haar huwelijk te redden. Daar is onder andere de diagnose narcist gesteld. Net als slachtoffers dat doen, ging zij informatie zoeken. Ze herkent bij haarzelf dat ze zich altijd beter voelt dan anderen. Ze herkent het dwingende, dat het altijd moet gaan zoals zij dat wil en wat ze daarvoor doet. Dit is waar ze in de therapie aan heeft gewerkt, waar ze haar huwelijk mee heeft gered.
Verschillende gradaties
Ze vertelde hoe ze in de groepstherapie duidelijk de gradaties van narcisme heeft ervaren. Zelf scoorde ze positief op alle punten van narcisme, maar wel laag. Deze lage gradatie van narcisme geeft haar kansen om het een en ander om te keren. Dat gold voor ongeveer de helft van mensen van de groepstherapie. De anderen willen het niet inzien, niet erkennen, die doen er niets aan. Er mankeert niets aan hen, ze zijn zeker geen narcist.
Ook narcisten kunnen veranderen
Ik vond dit een bijzondere ervaring; een narcist die openlijk aangeeft het te zijn en hard aan zichzelf werkt om het anders te doen, om te herstellen. Die mij duidelijk liet zien dat, als je iets maar wilt, je dingen aan jezelf kunt veranderen. Ook een narcist, wanneer de gradatie laag is.
Nieuwsgierig geworden naar narcisme?
Wil je ontdekken of jezelf narcistische trekken hebt of iemand in je omgeving? Ontdek het in mijn e-book. Klik hier om hem aan te vragen.
Wil je reageren op dit blog? Graag. Weet dat het openbaar staat. Je antwoord dus ook. Je kunt altijd anoniem of onder een andere naam reageren. Je naam en mailadres worden nooit zichtbaar gemaakt.
Dat slachtoffer van narcistisch misbruik mishandeling wordt verteld dat ze egocentrisch zijn en overdrijven. Zeggen ook nog dat ze wel willen geloven dat niemand je wil en dat je er zelf naar hebt gezocht en dat je je zelf hebt laten overrijden. Als je dat zou doen zou je wel voor een voertuig gaan staan maar mensen zijn toch geen voertuigen of zien er niet zo uit. . Ze doen alsof het heel makkelijk er een te herkennen. Bepaalde overtuigingen hebben ze je vaak voorgehouden van dat je geen contactuele eigenschappen zou hebben. De narcist blijft altijd buiten schot en vaak ziet de hulpverlening klachten als iets wat op zich zelf staat. Je wou je verdedigen maar dat bleek zinloos en daar genoten ze nog meer van. Geen emotionele respons geven en geen munitie. Smerig om iemand te pakken op een wond te pakken waar in je machteloos staat en die tegen je gebruiken wanneer het hun zo uitkomt en je er later nog op natrappen.
Beste Tio, uit alles wat je schrijft, lees ik dat je je er heel bewust van bent waar je mee te maken hebt en wat er speelt. Ik vraag me af hoe je jezelf staande houdt hier in. Heb je daar hulp bij?
Warme groet, Willy
Hallo Willy, inderdaad heel bijzonder om zo’n gesprek met een narcist mee te maken. Het moet ook voor een narcist heel pijnlijk zijn als ze er achter komen dat ze een stoornis hebben. Altijd een onzekere factor of ze niet weer de fout ingaan. Aan een verhaal zit altijd 2 kanten. De kant van het slachtoffer is inmiddels heel bekend. De andere kant, die van een narcist daar hoor je niet veel over. Waar ik heel nieuwsgierig naar ben, is dat een narcist altijd bewust is van zijn/ haar ‘acties’. Toch heb ik soms het idee, dat ze van zichzelf totaal niet dat besef hebben. Zeker omdat ze steeds alles verdraaien en geloven in hun eigen waarheid. Je ziet het ook aan hun ogen, wanneer je ze met de waarheid confronteert. Je ziet iets van herkenning in hun ogen, of dat ze schrikken. En doordat ze razend snel kunnen doorschakelen, proberen ze door meteen met veel woorden je af te leiden. Natuurlijk heb je allerlei soorten gradaties in narcisme. Hoe dan ook, in een relatie met een narcist zijn er veel onzekerheden.
Beste Angélique, dank voor je reactie. Het was zeker bijzonder. Een narcistische persoonlijkheidsstoornis is een stoornis van de hele persoon. Ze denken, voelen en doen anders, maar hebben dat zelf niet door. Voor hen is het gewoon en alles in dienst van hun eigen waarheid. Als ze dan merken dat bepaalt gedrag helpt, zullen ze dat wel doelbewust herhalen. En ja, ze schakelen razendsnel over het algemeen. Mensen zonder deze persoonlijkheidsstoornis kunnen dat veel minder goed. Er zijn inderdaad gradaties; van gedrag naar de pathologische versie. Ik hoop voor deze narcist het eerste, dan is er hoop op heling en herstel. Warme groet, Willy
Dag Willy,
Wat een misvatting ‘all over’ wat narcisme aangaat. Ja, ik ben ook een narcist. Eigenlijk vind ik het hebben van narcisme passender dan het te zijn. Alsof mijn eigen naam niet primair is. Maar goed, ergens begrijp ik de lading die door slachtoffers wordt toegeschreven. Niettemin, is iemand met narcisme eveneens een slachtoffer, maar er dan narcisme mee heeft opgelopen. Ontwikkeld is dan het woord, geloof ik. Oh, geen slachtofferrol hoor, mijn narcisme is niet per definitie overheersend, en daardoor is er zelfs ruimte voor zelfreflectie. Oké, een volgende verrassing; Met mijn narcisme ben ik ook in staat empathisch te zijn. Weet je, ik blaas me zelf vaak enorm op, en dan heb ik de ander heel heel hard nodig, om er een klein gaatje in te prikken, en dat ik dan weer voorzichtig leegloop. Echt stuiteren ga ik wanneer anderen zich met mij emotioneel willen verbinden. Dan verval ik tot werkelijk infantiel gedrag, en is zichtbaar en tastbaar hoe diep het trauma is. Nee, niet zielig. Spreek mij aan, roep mij ter verantwoording, geen uitzonderingspositie.
Kus en knuffels,
Arjen
Dank je wel voor je aanvulling, je nuancering, Arjan, en dat je inzage geeft in hoe het jou vergaat. Hoe het ook kan. Warme groet, Willy