Een narcist speelt met je hoofd. Alles wat hij of zij doet is erop gericht om jou in verwarring te brengen. Zodat je verder van jezelf komt te staan, steeds verwarder wordt. Het doel van de narcist is om controle over je te hebben. Macht. Als jij van hem of haar afhankelijk raakt, dan geeft dat de narcist een goed gevoel over zichzelf. Het spel wisselt tussen liefdevol, attent en onderuithalend gedrag. Zo ben je de grote liefde en fantastisch, het andere moment krijg je te horen dat er niets goed aan je is, dat je gek bent. Dan krijg je continu kritiek, word je onderuitgehaald, krijg je overal de schuld van.
Je blijft maar malen
Als je los bent van de narcist, zit de erfenis van het spel nog in je hoofd. Je hebt gedachten ontwikkeld die niet waar zijn, maar wel zo voelen. Gedachten die je onderuithalen. Ik hoor dit heel veel in mijn praktijk. Ik heb er een flink aantal voor je verzameld. Ik zet ze hieronder en leg je uit waarom deze gedachten onlogisch zijn. En wat je ernaan kunt doen.
‘Hoe kan ik er ingetrapt zijn, ik ben toch een intelligente vrouw/man?’
Of de variant ‘Ik heb het zo verkeerd gedaan. Hoe heb ik zo naïef kunnen zijn?’ Het is niet erin trappen of naïef zijn, zeker niet als je niet wist waar je mee te maken had. Of een vertekend beeld van narcisme had. Je hebt te maken (gehad) met een meesterbedrieger. Iemand die precies weet hoe hij of zij jou met fantastisch (liefdes)spel kan manipuleren, emotioneel chanteren om jou zo voor zich te winnen. Die precies weet op welke knoppen te drukken.
‘Ik vraag me af of ik niet zelf een narcist ben?’
Je leest over narcisme en hebt het gevoel dat je er heel veel op je (ex-)partner van toepassing is. Maar bij jezelf zie je ook trekjes. Je (ex-) partner heeft je er wellicht zelfs van beschuldigd. Het feit dat je het je afvraagt betekent dat je er geen bent. Zo simpel is het. Want een narcist doet niet aan zelfreflectie en als jij je deze vraag stelt, doe jij dat dus wel. Weet ook dat we allemaal narcistische trekken hebben. En dat is goed,want anders kunnen we bijvoorbeeld geen carrière maken of een eigen bedrijf hebben. Het verschil zit hem erin of je daarbij anderen benadeelt of niet.
‘Zie je wel, het is toch mijn schuld.’
Een narcist zal nooit de schuld bij zichzelf leggen, maar altijd bij een ander of iets anders. In een relatie tref jij alle schuld. Ook als je het niet gedaan hebt, dan weet de narcist het zo om te draaien dat het wel zo is. En dat je het nog gaat geloven ook. Weet: je hebt niet de schuld!
De verantwoordelijkheid van hoe het in de relatie liep, ligt bij de narcist. Door zijn of haar gedrag ben je (on)bewust beschermingsmechanieken gaan toepassen. Bijvoorbeeld om agressief of ander vervelend gedrag te voorkomen. Hiermee heb je helaas onbewust het gedrag in stand gehouden. Dat is iets om aan te werken als je verder bent in je herstelproces. Voor nu geldt dat de verantwoordelijkheid bij de narcist ligt.
‘Ik kan het maar niet begrijpen. Hoe kan die man/vrouw zulke kanten hebben?’
Het is voor een normaal weldenkend mens ook niet te begrijpen. Je kunt er met je hoofd niet bij. Een narcistische persoonlijkheidsstoornis is een stoornis van de gehele persoon. Deze persoon voelt, denkt en doet anders. En denkt dat dat normaal is. Dat is het natuurlijk niet, al ben je het in de loop van een relatie misschien wel als steeds normaler gaan beschouwen.
Het wel proberen te begrijpen geeft je alleen maar frustratie. Het kost bakken energie. Je kunt er ook nog eens niets aan veranderen. Laat het willen begrijpen los. Dat lukt je toch niet. Verleg de focus naar jezelf, naar het weer terugvinden van jezelf. Naar het weer leren hoe een normale menselijke respectvolle omgang is. Langzaam maar zeker zul je merken dat je het niet meer hoeft te begrijpen.
‘Ik heb zo’n medelijden met hem/haar.’
Empathie voelen is een van de prachtige eigenschappen die slachtoffers van narcisten gemeen hebben. Die de narcist ontbeert. Hij of zij is inderdaad iemand om medelijden mee te hebben. De oorzaken van waarom iemand zo wordt, zijn heel goed te begrijpen. In te voelen. Maar door empathie en sympathie te voelen strijk je zo weer je hand over je hart en zal je blijven of teruggaan. Wellicht denk je zelfs wel dat je haar of hem kunt redden.
Maar hoe zielig iemands jeugd ook was, het geeft hem of haar geen reden om te doen wat hij of zij doet. Om jou op zo’n manier te manipuleren, te chanteren. Hij of zij is wel degelijk verantwoordelijk voor zijn of haar gedrag. En dat gedrag hoef jij niet te pikken. Daar mag je je tegen wapenen. Anders ga je er (nog verder) aan kapot.
‘Als ik dit of dat anders had gedaan, dan was het misschien wel goed gekomen.’
Ook zo’n gedachte die de verantwoordelijkheid bij jou legt. Nog meer schuldgevoel. Als jij het nou maar anders had gedaan. Weet je, wat je ook had gedaan, het had niet uitgemaakt.
Denk maar eens aan alles wat je al hebt gedaan. Want ik weet zeker dat je buiten jezelf bent gegaan om het goed te doen voor hem of haar. Heeft het geholpen? Misschien even, maar meestal helemaal niet. Hoe hard je ook probeert, hoe hard je ook je best doet, het is nooit genoeg. De narcist weet er altijd weer een draai aan te geven. Het komt niet goed. Nooit.
Deze gedachten houden je tegen
Herken je deze gedachten? Wellicht denk jij een variant van deze? Er zijn er nog veel meer. Gedachten komen automatisch. Dat is maar goed ook. Anders zou je moeten nadenken bij het tandenpoetsen of het auto rijden. Dat zijn gedachten die je nodig hebt. De gedachten die hierboven staan zijn gedachten die je niet verder helpen. Ze houden je zelfs tegen in je herstel, in je leven. Ze zetten je vast. Daarom is heel belangrijk je bewust te worden van je gedachten.
Tijd om ze te releasen
Ik vind het altijd boeiend om met een cliënt samen haar of zijn gedachten te onderzoeken. Wat doet een gedachte met hem of haar? Wat voor gevoelens komen daarbij boven? En, een laagje dieper, welke behoeftes zitten daaronder. Bijvoorbeeld de behoefte naar goedkeuring – om gezien en gehoord te willen worden – of de behoefte naar controle, juist omdat je het gevoel hebt dat dat ontbreekt.
Het mooie is als je deze gedachten, emoties en behoeftes kunt ervaren en daarna releast, ze je geen parten meer spelen. Dat geeft een enorm gevoel van rust en ruimte in je hoofd, je lichaam en je leven. En je raakt dat wat je interessant maakt voor narcisten kwijt.
Denk je nu, dat wil ik ook?
Wil jij leren releasen op gedachten, personen, situaties, lichamelijke klachten en meer? Super! Ik nodig je van harte uit voor een focussessie. Klik hier om er meer over te lezen en om hem aan te vragen.
Wil je reageren op dit blog? Je bent van harte welkom. Weet dat het openbaar staat. Je reactie ook. Je kunt wel anoniem reageren.
https://pixabay.com/nl/photos/koffer-meisje-verlaten-kind-1412996/ 
https://pixabay.com/nl/photos/lavendel-natuur-bloemen-planten-3576129/ 
https://pixabay.com/nl/photos/lichten-kerstmis-armaturen-s-nachts-1088141/ 
https://pixabay.com/nl/photos/depressie-stress-angst-verdrietig-5403421/ 
https://pixabay.com/nl/photos/schutting-teken-hout-verweerd-3639200/ 
https://pixabay.com/nl/bubbels-zeep-kleuren-ballonnen-2559233/
Ik kan alles wat in dit artikel zo invullen met betrekking tot de narsist ( mijn psycholoog noemt hem een psychopaat)waar ik mee getrouwd was. Maar ik heb in deze relatie nog veeeel erger meegemaakt.
Beste Hellen, dank je wel voor je reactie. Een van de gedragskenmerken van een psychopaat is narcistisch gedrag. Ik kan me voorstellen dat je dit gedrag herkent. Dit is zeker niet alles wat een narcist kan doen, en zeker niet wat een psychopaat kan doen. Die gaan nog vele stappen verder. Goed dat je hulp hebt in wat je mee hebt gemaakt en wellicht nog mee maakt. Warme groet, Willy
Zoveel herkenbaar en zo dankbaar dat ik er uitgestapt ben. Maar de pijn(trauma) zit er nog steeds en dat zal tijd moeten hebben.
Beste Famke, wat goed dat je eruit bent gestapt. Het verwerken van pijn, het helen van trauma heeft inderdaad tijd nodig. Je kunt dit wel bespoedigen door professionele hulp te zoeken. Dat is zeker met trauma’s een aanrader. Warme groet, Willy
Ik ben 1,5 jaar geleden met mijn gezin in aanraking gekomen met een verborgen narcist met pedofiele gevoelens. Toen wisten we natuurlijk niet wat hij was. Hij kwam in ons gezin en was super behulpzaam naar onze kinderen, vooral de jongste van 12 jaar. Iedereen vond hem heel aardig en altijd behulpzaam. Mijn man vond hem meteen een beetje vreemd (werkt in jeugdhulpverlening) en vond het gedrag van die jongen vreemd. Ik zag alleen het goede in hem. Later begon die jongen tegen mij over zijn verleden te praten (eenzaam, zelfmoordgedachten, geen goede band met zijn ouders etc) Ik als empaat vond hem zielig en bood hem een luisterend oor. Hier ergens begint een tijdvak waarin ik niet meer voor mezelf kon denken en voelen, werd gebrainwashed en gaslighten werd toegepast. Mijn man kreeg geen contact meer met mij en riep steeds dat hij de jongen niet vertrouwde, maar ik kon hem niet meer horen of reageren. Ik leek wel een marionet van de narcist, alsof ik met een joystick aangestuurd werd door hem. Een lang verhaal kort: mijn man heeft me uiteindelijk uit huis gezet omdat hij dacht dat ik een verhouding had met de narcist die het ook nog eens voorzien had op onze jongste zoon…. Door heel veel praten en googlen zijn we erachter gekomen wat voor een monster die 22 jarige is.
Nu is het probleem dat mijn man mij nog steeds als dader blijft zien ipv slachtoffer net zoals de rest van ons gezin. Hoe komen we hier uit? Ik lees alleen maar stukken over een liefdesrelatie met een narcist of over het als kind opgroeien met een narcistische ouder. Maar hoe zit dat met onze situatie?
Beste Wendy, dank je wel voor je openheid. Het komt veel vaker voor dat de narcist niet je partner is, maar op een andere manier aan je verbonden is. Een van de manipulatietechnieken die een narcist gebruikt is isoleren (losweken, tegen elkaar opzetten). Dat herken ik ook in jouw verhaal en andere zaken die bij narcistisch gedrag passen. Wat je beschrijft, zijn m.i. twee losse ‘zaken’: dat wat het met jou gedaan heeft én dat wat het met je man gedaan heeft, die het beiden nodig hebben om aan te worden gewerkt. Los van elkaar en samen. Ik zou graag met je spreken om te kijken wat jij (of jullie) nodig hebben om hier uit te komen. Ik maak hiervoor gebruik van focussessies en nodig je van harte uit deze met me in te plannen. Warme groet, Willy
Je kan hier wellicht uitkomen door verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen gedrag. Doe je dat niet, dan ben je (blijkbaar) niet te vertrouwen, in de ogen van je man, en daar heeft hij gelijk in. Je zegt namelijk dat je je liet aansturen door een ander, alsof je geen enkele wil meer had van jezelf. Jij laat dat gebeuren. Jij bent daar zelf verantwoordelijk voor. Wat in jou zorgde er voor dat je je eigen wil en verantwoordelijkheid aan de kant zette, en een ander laat bepalen wat je moet doen?
Beste Petra, dank je wel voor je reactie op wat Wendy schrijft. Ik vind het persoonlijk wel wat sterk gesteld en breng graag een nuance aan vanuit mijn expertise. Als je te maken hebt met een narcist laat je je niets gebeuren of bepalen. Er is sprake van manipulatie en emotionele chantage en als je dat niet door hebt, word je langzaam leeggezogen. En nog meer manipuleerbaar. De verantwoordelijkheid voor wat er gebeurd ligt bij de narcist, die heeft de touwtjes in handen. Hij of zij is de meestermanipulator.
Als je weet waar je mee te maken hebt, dan kun je bewust keuzes maken en voor jezelf gaan staan: jezelf weer terugvinden, weten wat je wilt en niet wilt. Je grenzen (her)ontdekken. Helen. En uitzoeken wat de reden is waarop de manipulator is aangehaakt en dat deel helen. Daarna is het goed te kijken naar het eigen gedrag: waardoor hield je het spel tussen de narcist en jezelf (on)bewust in stand? Dat stelt je in staat deze cirkel te doorbreken.
Voor een partner is het, wanneer ook de kennis van narcisme ontbreekt, lastig om te begrijpen en te doorzien wat er gebeurd. Het is daarom belangrijk ook te weten wat het is, bewust te worden van dat de verantwoordelijkheid bij de narcist ligt. Wat de gevolgen zijn voor de partner in kwestie. Vanuit beider begrip en herstel (onder professionele begeleiding) is er wellicht een hereniging mogelijk.
Hallo,
Ik heb het deze week proberen uit te maken met iemand die me mishandelde , dagelijk.. slaan schoppen.. liegen .. drinken .. hij heeft contact verbod toch laat ik hem elke keer weer toe uit medelijde.. 😢 ik heb een zoontje van mezelf en ben nu zwanger van hem.. hoe houd ik vol? Hoe stop ik de medelijden en begrip voor hem?
Dank je wel voor je reactie. Wat je schrijft, is heel herkenbaar. Je kunt lastig wegkomen en blijven door medelijden en begrip. Bedenk je eens dit: Het is prima medelijden te hebben vanwege bijvoorbeeld zijn slechte jeugd, maar dat geeft hem nog niet het recht te doen wat hij doet. Hij is volwassen en moet zelf verantwoordelijkheid nemen voor zijn gedrag. Een andere reden waardoor je het lastig kan zijn, is dat je als het ware verslaafd aan hem bent. In dit artikel vertel ik je er meer over. Zoek je hulp om sterker te staan, je bent van harte welkom een focussessie met me in te plannen. Heel veel sterkte en kracht gewenst. Warme groet, Willy