narcistische manipulatietechnieken

9 narcistische manipulatietechnieken

De narcist maakt graag gebruik van manipulatietechnieken. Je kunt hem of haar gerust een meestermanipulator noemen. Als je dat niet doorhebt – en denkt dat je ex-partner net zo denkt, voelt en doet als jij – dan ben je mooi in de aap gelogeerd. Hij of zij heeft vrij spel en jij raakt steeds verder van jezelf verwijderd. Ook kost het je heel veel energie. Dit alles maakt je nog meer manipuleerbaar.

Meestermanipulator

Tot het moment dat je weet waar je mee te maken hebt: narcisme. Het heeft een naam. Dit geeft je de keuze en de kans om voor jezelf op te staan, je los te maken van de narcist. De touwtjes door te knippen. De relatie definitief te verbreken. Verbreken is namelijk is de beste keuze voor je herstel, of, als dat niet kan, de regie nemen in het contact.

De narcist voedt zich met jouw emoties. Zodra je die toont, weet hij of zij dat er nog steeds wat te halen valt. Je leest vaak: wees een steen. Een goed advies, zij het niet dat de narcist nog emoties uit een steen haalt. Ik zeg liever: ‘Al sta je te trillen van angst, deel niets van jezelf. Zorg dat de narcist niet nog meer zijn of haar klauwen in je kan slaan. En ontlok hem of haar ook geen informatie. Trigger de narcist ook niet in zijn of haar emoties. Heb het alleen over de feiten.

De feiten en verder niets

Hoe blijf je bij de feiten en deel je niets? Dat vergt voorbereiding. Een van de dingen die je daarvoor kunt doen, is je voorbereiden op het te verwachten gedrag. De narcist kent jou en maakt daar gebruik van. Jij kent hem of haar ook, maak daar ook gebruik van. Niet om je als een narcist te gedragen en hetzelfde te doen, maar om voorbereid te zijn. Dan word je niet verrast en voorkom je dat je wordt meegezogen in de chaos of drama van de narcist.

Daarvoor is het belangrijk dat je kennis hebt van de narcistische manipulatietechnieken. Zodat je tijdens het contact kunt herkennen welke techniek je ex-partner gebruikt. Dat je letterlijk denkt: ‘Oh, nu gebruik hij dit of zij dat’. Hierdoor blijf je boven het gesprek staan en word je er niet ingetrokken.

De meest gebruikte narcistische manipulatietechnieken:

1. Aantrekken en afstoten

Dit is de basis van het gedrag van de narcisten. Met aantrekkend gedrag word je binnengehaald en gehouden. Met het afstotende, onderuithalende gedrag word je gestraft voor wat je doet of laat. Het zijn twee kanten van de medaille met het zelfde doel. Juist de afwisseling ervan werkt zo manipulerend. Soms kan het weken, maanden, jaren duren voor het onderuithalen begint. Andere narcisten zetten het al heel snel in.

Zo lijkt het op het ene moment nog een fantastische partner en hebben jullie een fantastisch leven, zo word je op het volgende moment gedevalueerd. En juist als je er genoeg van hebt, komt het liefdevolle, attente, aardige gedrag weer terug. Je twijfelt; iedereen en elke relatie heeft wel eens wat. Je krijgt hoop; je hebt het vast verkeerd gezien of het ligt aan jou. Je wilt hoe dan ook het fantastische terug. Je blijft of je gaat terug. En ondertussen raak je jezelf, je energie, je gezondheid kwijt.

De manipulatietechnieken hieronder vallen onder het afstoten.

2. Omlaaghalen

In het begin van de relatie is de kans groot dat alles prachtig aan je was. De narcist vertelde het jou en iedereen die het maar wilde horen. Tot er een moment komt dat je kritiek krijgt. Niets van wat je doet, is goed. Wat mooi aan je was, is nu lelijk of stom. Soms gebruikt de narcist denigrerende grapjes – vaak ook in het openbaar – andere keren word je bekritiseerd, uitgescholden, gekleineerd. De narcist kan het ook zonder woorden. Denk maar aan rollen met de ogen, gesnuif, gemeen lachen.

3. Dreigen, intimideren

Het kan nog verder gaan dan punt twee. De narcist kan overgaan tot dreigen. “Als jij niet dit, dan…” of “Als je van me zou houden, dan…” Voeg daar een intimiderende houding bij door bijvoorbeeld vlak voor je te gaan staan, boven je uit torenen, dan is het plaatje compleet. Hij of zij kan ook dreigen met fysiek, seksueel, financieel, sociaal geweld of daartoe overgaan. De narcist gaat volop over je grenzen heen, vertoont volstrekt respectloos gedrag.

4. Woorden en acties zijn niet gelijk

De narcist houdt ervan verwarring te zaaien. Dit een manipulatietechniek die onder gaslighting valt. Hij of zij zegt iets anders dan wordt gedaan. In het doen zit de waarheid. De narcist tekent bijvoorbeeld een omgangsregeling voor jullie kinderen – zegt dus ‘ja’ – maar komt niets na. De afspraken gelden niet voor hem of haar.

5. Veranderen van onderwerp

Dit is een voorbeeld van de chaos die de narcist creëert. Hij of zij verandert van onderwerp, haalt er allerlei zaken bij die er niet toe doen. Oude koeien worden uit de sloot gehaald. Alles om jou mee op zijsporen te nemen en je af te leiden van waar het om gaat. Op deze manier hoeft de narcist geen verantwoording af te leggen. Ook dit is gaslighting.

6. Zaken omdraaien

Ook dit is bedoeld om geen verantwoordelijkheid te nemen. Spreek je de narcist aan op zijn of haar gedrag met feedback of kritiek, dan weet hij of zij het zo te draaien dat je voor je het weet, het zelf gedaan hebt. Het is altijd de schuld van iets of iemand anders. Dit is ook weer een vorm van gaslighting.

7. Projectie

De narcist is een meester in het verplaatsen van zijn of haar foute eigenschappen en gedrag naar jou. Word je beschuldigd van iets, dan kun je er zo goed als zeker vanuit gaan, dat hij of zij dat zelf doet. Ook eigent de narcist zich jouw goede eigenschappen en gedrag toe.

8. Isoleren

De narcist wil controle over jou. Volledige afhankelijkheid. Door jou los te weken van familie, vrienden, werk, inkomen en andere zaken die je voeding en energie geven, wordt dat steeds makkelijker voor hem of haar. De narcist kan twijfel zaaien bij jou door slecht te praten over familie en vrienden. Of door te liegen over hoe ze over jou denken. Dat doet hij ook bij familie en vrienden over jou. Zeker na een scheiding is de kans groot dat er slecht over je gesproken wordt. Of zielig over zichzelf, wat indirect ook een mening geeft over jou.

9. Onvoorspelbaar gedrag

Het ene moment gaat het prima, het andere moment is er opeens sprake van explosieve woede en weglopen. Om terug te komen met een glimlach en te doen alsof er niets is gebeurd. Ook kan de narcist overgaan tot de stilte-behandeling (de silent treatment) om je te straffen. Van eventjes tot maanden. Om dan opeens weer heel charmant te zijn. Dit werkt heel verwarrend.

Niet meer mee laten slepen in het drama

Herken je deze vormen van manipulatief gedrag? Dit zijn maar negen voorbeelden van narcistische manipulatietechnieken; er zijn er meer. Jij kent ze vast ook. Houd ze in gedachten als je weer contact hebt. Benoem ze voor jezelf. Doorzie ze. Sta erboven. Zowel in live als online contact.

En hele effectieve manier om boven manipulaties te staan, is dat ze je niet meer raken. Omdat je jezelf zo goed kent, zo jezelf bent, dat je erboven staat. Je weet beter dan wat er beweerd wordt. Neem de verantwoordelijkheid om te gaan werken aan jezelf. Jezelf op te bouwen. Te helen. De aantrekkingskracht op narcisten kwijt te raken zodat je in plaats daarvan fijne, helende relaties aantrekt. Ik help je graag op weg.

Wil je reageren op dit blog? Graag. Weet dat het openbaar staat, je reactie ook. Je kunt altijd anoniem reageren. Je naam en mailadres worden nooit getoond.

60 antwoorden
  1. Japke
    Japke zegt:

    Alle 9 kloppen als een bus, nu half jaar gescheiden, en nog nog niets geregeld wat betreft inboedel en hypotheek dus Ja zeggen en Nee doen. Ook valse beschuldigingen en stilzwijgen door nergens op te reageren. Ben er zo klaar mee maar sta met lege handen en met de rug tegen de muur!!! 😬

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Beste Japke, goed dat je ziet waar je mee te maken hebt. En jammer dat ook jij wordt geconfronteerd met het traineren van jullie scheiding. Heb je een advocaat met kennis van zaken achter je staan? Die weet wat wettelijk mogelijk is. Ik kan je begeleiden in het omgaan met narcistisch gedrag als je daar interesse in hebt. Er sterk tegenover staan. De regie zelf in eigen hand nemen en daarmee je eigen leven. Klik hier als je wilt weten hoe. Ik wens je het beste toe. Warme groet, Willy

      Beantwoorden
    • Susan
      Susan zegt:

      Japke
      Ga dingen zelf regelen wacht niet af, en zie hoe snel hij dan mee gaat werken. Jij kan ook naar de bank stappen voor de hypotheek en neem gewoon mee aan inboedel wat je nodig hebt. Wacht niet af maar doe en heb schijnt aan hem!! Zo ben je sterk en kun je aan je eigen geluk gaan werken op deze afwachtende manier niet en blijf jij in zijn web!

      Beantwoorden
    • Jolanda
      Jolanda zegt:

      Herkenbaar. Maar ik heb het heft in eigen handen genomen en alles geregeld. Ik ben kort maar zakelijk naar hem. Toon geen emoties. Proberen sterk te zijn tegenover hem ook al heeft hij mij geestelijk en lichamelijk bedreigd. Het is zwaar maar ik kom er wel.

      Beantwoorden
  2. Marjolein
    Marjolein zegt:

    Herkenbaar. Wat hier ook gebeurde was op regelmatige basis dingen verzinnen of in twijfel brengen. Ik bedoel achter iedere normale bezigheid van mij of de kinderen werd iets gezocht en omheen verzonnen om ons mee te bestrijden, straffen, veroordelen.
    10 min later thuis omdat ik mijn ouders thuisbracht, een opmerking tegen zijn ouders, na een verjaardag waar hij sowieso tegen was, een oppasadvertentie van mijn puberdochter, een foto van 1 van mijn oudste kinderen met ons kind etc. Overal werd afkeurend, wantrouwig en woest op gereageerd. En het klopt, zijn fouten of belangen zo draaien dat ik de schuldige en de idioot was.
    De keren dat ik uitgescholden, uren achtereen op straat gekleineerd, gedenigreerd, afgebrand, bedreigd ben…alles om me maar klein te krijgen. En hij vrijuit of zijn belang. (Sigaretten, wiet, junkfood)
    En het ergste is dat hij dit nu bij ons kind doet. Her liefst waar ik bij sta met ophalen of brengen.
    Steeds hoop je dan dat dingen veranderen…verbeteren..hij milder is geworden. Maar die ondergrondse “geintjes” blijven komen. Alles om mij als moeder te dwarsbomen.
    We zijn er nog niet.

    Beantwoorden
    • Pip
      Pip zegt:

      Ik lees dit nu 2 jaar later pas en het enige wat ik hoop is dat je heel snel na het posten van jouw bericht hebt gezorgd dat je ex geen gelegenheid meer krijgt om jullie kind te terroriseren en kleineren.

      Groetjes,
      Pip

      Beantwoorden
  3. Mark
    Mark zegt:

    Wow, alsof je eindelijk de handleiding van je vrouw vind. Iets te laat natuurlijk daarom maar niet minder confronterend. Wel heel fijn dat er ook tips boven staan. Ik heb ze uitgeprint en naast mijn deur opgehangen, zo kan ik ze nog even doorlezen en mezelf voorbereiden voordat ze ons kind komt brengen 😀

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Wat goed dat je het herkent, Mark, daar begint het mee. En fijn dat de tips jou kunnen helpen. Wil je daar nog een verdieping in, ook in het sterker staan, dan nodig ik je van harte uit de training ‘Sterk staan tegenover narcistisch gedrag’ bij te wonen. Klik hier om er meer over te lezen. Sterkte. Warme groet, Willy

      Beantwoorden
  4. Petra
    Petra zegt:

    Dag Willy,
    wat een herkenbaar verhaal…. helaas… in mijn geval gaat het niet om mijn eigen relatie, maar om onze rol als ouder. Daar kan ik weinig informatie over vinden en tóch heb ik behoefte aan tips hoe hier mee om te gaan…. Onze zoon van 25 is 3 jaar geleden een 5 jaar oudere vriendin tegengekomen die alle bovenstaande punten aantikt. In het begin was alles gezellig en waren wij de liefste schoonouders die ze kon treffen, maar al gauw ging het mis. Er kwamen verdraaide verhalen over ons als familie, er was te weinig aandacht en respect voor haar, iedereen is tegen hen… ze gingen al snel samenwonen en wij verloren steeds meer het contact met onze zoon. Ieder telefoongesprek liep uit op een strijd, de appjes waren alleen maar verwijtend… hij wilde ons niet meer zien. Als we contact zoeken wordt dat gezien als stalken. Na ruim een jaar geen contact ontvingen wij afgelopen week een geboortekaartje… we zijn opa en oma geworden…. hoe kán onze zoon ons dit aandoen?? We hadden het wel verwacht, maar zo gehoopt dat hij het niet op deze manier zou doen. We hebben geprobeerd contact te leggen, maar we zijn pas gewenst als we onze excuses aanbieden aan HAAR! Het kindje wordt ingezet als chantagemiddel en onze zoon is alleen maar lovend over haar als moeder. Ziet totaal niet wat er aan onze kant van de familie gebeurt, ons verdriet, hoe pijn zijn woorden ons doen. Hij is ook helemaal niet geïnteresseerd in ons of in zijn 75-jarige opa en oma nu in coronatijd. We zijn zo verdrietig… staan met de rug tegen de muur.
    Moeten we dit gezinsgeluk maar voor laten gaan en afwachten of moeten we toch in de actie? Overigens geldt hetzelfde verhaal voor haar ouders. Ook zij hebben al jaren geen contact meer. Ben blij met jouw bovenstaande beschrijving, omdat het herkenbaar is en het mij meer sterkt in het gevoel dat het echt niet klopt en dat wij dit echt niet hadden kunnen voorkomen….. Dus dank voor je artikel.

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Graag gedaan, Petra, bedankt voor je reactie en loven woorden. Ik begrijp wat je schrijft, als ouders – of vrienden of andere familie – zijn de gevolgen van narcisme ook groot. Zeker als het de narcist lukt om je geliefde los te weken. Dat tegenhouden is heel lastig, zelfs al heb je kennis van narcisme. Het manipulatieve gedrag en de emotionele chantage is zo groot, dat het voor het slachtoffer lastig is dit te doorzien. Ook hier geldt weer dat dat zeker niet lukt als er geen kennis is van narcistisch gedrag. Het is dan ook heel lastig je zoon hiervan te overtuigen tot hij het zelf gaat herkennen en erkennen. Ik heb daar ook een artikel over geschreven. Via deze link kun je het lezen. Mocht je hier na nog vragen hebben, dan hoor ik het graag. Warme groet, Willy

      Beantwoorden
  5. Willem
    Willem zegt:

    Ik herken mezelf er een beetje in.
    Vooral het schuld geven.
    Alleen slecht praten bij mijn familie doe ik nooit en ik geef haar wel vaak complimenten over haar uiterlijk.

    Wij praten overigens wel vaak slecht over onze eigen familie en vrienden.
    Terwijl we dat diep in ons hart ook niet willen doen.
    We beginnen erg geïsoleerd te leven, omdat we alles en iedereen raar vinden.

    Soms gaat dat schuld geven echt automatisch, alsof het een soort automatische reactie is.
    Achteraf denk ik weer van mezelf, moest dat nou? Ik probeer er echt aan te werken maar vaak is het al uit mijn mond voordat ik er iets aan kan doen.
    Ik reageer tijdens een discussie altijd stoïcijns. Zij word altijd emotioneel.
    Na een tijd praten we het meestal goed uit.
    Wat denken jullie?

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Beste Willem, stel je de vraag of we denken dat je gedrag narcistisch is? Om narcistisch te zijn, moet je aan veel meer kenmerken voldoen. En iemand die manipuleert is ook niet meteen een narcist. Wist je dat iedereen narcistisch gedrag vertoont? Als je dit artikel leest, leer je nog meer over narcistisch gedrag. Warme groet, Willy

      Beantwoorden
  6. Maartje
    Maartje zegt:

    Hallo Willy,

    Zou ik misschien iets mogen vragen?
    Het is namelijk zo herkenbaar wat u hierboven allemaal geschreven heeft!
    Ik ben pas in contact gekomen met een narcist via mijn werk.
    Heel aardig, charmant en attent en aantrekkelijk was hij. Hij had nog nooit zo’n klik gehad en vertelde mij dat ik hem zo goed aanvoelde.
    Dat had in jaren of zelfs nog nooit gehad. Allemaal mooie woordjes over hoe blij hij toch met mij was en vooral hoe verliefd!
    Toosten op de mooie toekomst samen. Ik was zo gelukkig.. althans dat dacht ik natuurlijk.
    Want op een gegeven moment begon hij al ander gedrag te vertonen. Vaak kleine dingen want mij in verwarring brachten.
    Hij praatte ook heel graag over zichzelf. Wat ik in eerste instantie geweldig leuk vond. Hij kon fantastisch een verhaal vertellen en ik was altijd geboeid want hij deelde het immers met mij. En laat mij nu net een geweldig luisterend oor hebben. Maar interesse in mij bleef uit.
    Hij had het zwaar en had na 1,5 maand moeite met zijn scheiding (want die was pas rond) en had moeite met het nieuwe normaal zei hij.
    Moeite met het feit dat zijn ex partner geen tranen liet zien en gewoon verder ging. Hij wist opeens niet meer wat hij voor mij voelde en dat terwijl hij 2 weken ervoor nog riep hoe gek hij op mij was etc. Hij had het moeilijk en hij moest eerst alles op de rit krijgen en ik moest mij daar maar in kunnen vinden. Ik werd op een ‘laag pitje’ gezet. Iets wat ik ontzettend moeilijk vond want ik had mij immers helemaal opengesteld voor hem en zelfs voor zijn kindje! Hij had een beeld gecreëerd en opeens kon meneer het niet meer aan. Hij had ruimte en tijd nodig. Totaal geen reactie van sorry, ik snap dat het voor jou ook moeilijk is etc. Nee want hij was op dat moment belangrijk. Mijn problemen deden er niet toe want die waren ook niet zo erg zei hij dan. Stap daar eens overheen er zijn veel ergere dingen in het leven. Ook zei hij dat ik geen issues aan hem voorlegde zoals hij dat deed bij mij. Uiteraard vond hij dat niet leuk waarop ik op dat moment iets met hem deelde.. toen zei hij; je openstellen via de app..doe dat maar in real life (op een spottende wijze). Dus eerst kritiek en dan meteen een afwijzing. Ik reageerde in zijn ogen altijd te emotioneel en was lastig in zijn ogen. Daarom reageerde hij vaak niet op mijn appjes want ik blaasde alles in zijn ogen op en dat terwijl ik alleen maar bij hem wilde zijn. Ik was zo gek op hem maar dat interesseerde hem helemaal niet. Hij negeerde mijn telefoontjes en was op de app steeds met andere aan het praten en vond hij soms tijd om te reageren op mij.

    Nu is er iets voorgevallen en heb ik hem erop gewezen. Ik voelde mij vernederd en als normaal mens in een normale relatie praat je hierover. Nou ik kreeg als respons dat hij geen zin had in gezanik. Er was altijd iets met mij en daar had hij geen zin in. Hij was er klaar mee want ik was lastig. Waarna hij mij meteen geblokkeerd heeft op Whatsapp en de dag erna op Facebook. Mijn vraag… is dit de stiltebehandeling? Of straft hij mij nu en is er ook echt klaar mee?

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Beste Maartje, dank voor je uitgebreide verhaal. Je kent hem, denk ik, nog niet lang genoeg om deze vraag zelf te beantwoorden. Vaak wordt er een bepaald patroon gebruikt van aantrekkend en afstotend gedrag. Het kan straf zijn – negeren is daar zeker een van – waarna hij weer op de proppen komt; met excuses, tranen, liefdesverklaringen om zo weer bij je binnen te komen. Hij kan ook ‘klaar met je zijn’ en niet meer komen. Dat hij je blokkeert kan daar een voorbeeld van zijn, maar ook weer een straf. Het enige antwoord dat ik op je vraag kan geven, is: ‘de tijd zal het leren’. Ik hoop voor je dat het het laatste is en dat je je mag gaan richten op jezelf. Warme groet, Willy

      Beantwoorden
      • Maartje
        Maartje zegt:

        Hallo Willy,

        Allereerst nog bedankt voor uw reactie!
        Ik kende hem inderdaad nog niet zo lang. Gewoonweg pas 2 maanden maar wat hij in die tijd niet al allemaal bij mij heeft toegepast. Ik ben zo ontzettend aan mezelf gaan twijfelen. Iets wat ik nooit voor mogelijk had gehouden. Nu heeft hij mij natuurlijk na 1 maand weer weten te vinden en kreeg ik gisteren een appje.. Na een paar weken rust te hebben dacht ik, ik ga haar appen.
        Belachelijke onzin! Ze spelen zo met je gevoelens en het interesseert hen helemaal niets!
        Hij heeft het niet eens meer over het voorval, praat gewoon alsof er niks gebeurd is.
        Ik heb toch een bericht teruggestuurd, hoe stom natuurlijk.. en raad eens? Het gaat natuurlijk alleen maar over hem en hoe zwaar hij het heeft gehad de laatste weken… ocherm!
        Hoe kunnen mensen zo egoïstisch en gemeen zijn?
        Ik ben heel blij dat ik veel gelezen heb over narcisme en hoe u het hierboven allemaal verwoord heeft.
        Dat heeft mij echt geholpen en inzicht gegeven. Hartelijk dank daarvoor!!

        Liefs Maartje

        Beantwoorden
        • Willy Sietsma
          Willy Sietsma zegt:

          Hallo Maartje,

          wat goed om te lezen dat mijn schrijven je geholpen heeft en inzicht heeft gegeven. Ik raad je aan de berichten te negeren, tenzij het gevaarlijk wordt. Iedere reactie geeft hem het gevoel dat hij nog macht en controle over je heeft. Reageer je niet, dan kan het gedrag eerst toenemen en daarna stoppen. Sterkte.

          Warme groet, Willy

          Beantwoorden
  7. David
    David zegt:

    Herkenbaar en helder verwoord. Wat een heldere, behulpzame website is dit. Heeft me ook geholpen door het te delen met omstanders die het moeilijk vonden om mij te begrijpen.

    Ik heb een ex-partner die het voor elkaar krijgt om 3 of 4 van deze manipulatie technieken in een paar zinnen te combineren. Heb ook veel te maken met chantage (is ook een soort dreigement), o.a. met inzet van het welzijn van onze kinderen of met het veinzen van medische klachten, klein en groot, en het dan weer zo te draaien dat ze mijn schuld zijn.

    Het helpt mij om niet te “happen”, me niet te verdedigen of uit te leggen en heel kort van stof te blijven. Ook als ze even vriendelijk of redelijk is. Er is niets zonder bijbedoeling. Soms valt dat me zwaar, want ik ben van nature geneigd om het goede met het goede te beantwoorden. Ik moest dat leren. Groetjes

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Beste David, dank voor je warme woorden. Het is heel herkenbaar wat je schrijft. Een narcist maakt inderdaad niet alleen gebruik van manipulatietechnieken, maar ook van emotionele chantage, zoals je schrijft. Denk aan dreigen om je bang te maken, je een schuldgevoel geven door alle schuld op je schouders te leggen en door inspelen op je verantwoordelijkheidsgevoel. Allemaal manieren om gedaan te krijgen wat ze wil. Je past goede technieken toe, en ja, dat is zwaar. Zo ben je niet, zo ben ik niet, maar uit veiligheid moeten we wel. Zie het als een extra register opentrekken, als acteren. En dat vergt oefening. Heel veel sterkte met alles! Warme groet, Willy

      Beantwoorden
      • David
        David zegt:

        Dankjewel Willy, voor je steun en je aanmoediging. Een extra register. Dat is mooi gezegd. Ik droomde vaak dat mijn kinderen gegijzeld waren of gevangen gezet, en dat ik ze niet kon bevrijden omdat ik niet kon liegen tegen de gevangenisbewakers. Ik word langzaam handiger, zonder daarbij mijn eigen eerlijkheid te verliezen. Ik probeer wel trouw te blijven aan wie ik ben.

        Ik had nog een gedachte. Er is veel hulpverlening betrokken bij mijn gezin. Hulpverleners houden vaak, soms nogal krampachtig, vast aan hun neutraliteit (waar er twee vechten…). Als ik vertel over wat ik aan de kinderen merk, of wat ze met mij delen, gooien hulpverleners allerlei beren op de weg. Hun zinnen beginnen met “Ja maar meneer,…”. Ik kom daar niet door en voel mij vaak verslagen en uitgeput na die gesprekken. Het deed mij denken aan een uitspraak van Eli Wiesel, een schrijver: “Neutrality always benefits the oppressor, never the victims”. Dat vond ik een heel toepasselijke uitspraak. Het verbaast mij vaak hoe weinig hulpverleners begrijpen van geestelijke mishandeling en dit soort problematiek.

        Beantwoorden
  8. Marius
    Marius zegt:

    Zo herkenbaar! Heb in de laatste 5 jaar drie van dergelijke narcisten meegemaakt, die aan minimaal 8 van de 9 criteria voldeden. Ik mis nog wel een 10e eigenschap, die ik bij alle drie heb meegemaakt: het zichzelf de hemel in prijzen en het voortdurende vragen of zelfs eisen van bevestiging dat ze zo fantastisch zijn. Verder treffend! Er is, zoals ik zelf heb ervaren, maar één oplossing : alle banden doorsnijden of contact beperken tot het praten over koetjes en kalfjes. Elke andere relatie is onmogelijk.

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Dank je wel voor je reactie. Wat je schrijft, klopt, al klopt niet iedere narcist zichzelf op de borst. Sommigen lijken heel bescheiden. En ja, de band doorknippen is de beste manier, zeker als dat mogelijk is. Drie in vijf jaar is aardig wat. Wellicht vind je dit artikel interessant. Daarom vertel ik je over de reden waarom je narcisten aantrekt. En wat te doen om het te voorkomen. Warme groet, Willy

      Beantwoorden
  9. Grietje
    Grietje zegt:

    Dit weekend een narcist gedumpt. Alles wat ik gelezen heb en ervaren , werd me helemaal duidelijk.
    Eerst weken negeren ,en alles wat ik zeg verdraaien en ik werd steeds dommer bevonden, mijn energie raakte op en was niet meer in staat mijn dagelijkse dingen tedoen. Verkrampt en ziek en mijn oren zaten verstopt om dat hij steeds maar aan het praten was.
    In het begin was ik alles ,mooi,knap en intelligent het beste wat hem was overkomen.
    Trots op mezelf.

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Beste Grietje, ik kan me voorstellen dat je trots op jezelf bent als je iemand die je zo slecht doet voelen over jezelf niet meer in je leven hebt. Dat je de moed daarvoor gevonden hebt. Warme groet, Willy

      Beantwoorden
  10. Moe
    Moe zegt:

    Ik heb ook van alles meegemaakt. Maar ik ben bezig om mijn eigen levensgeluk terug te claimen. Dank Willy, voor jouw bemoedigende woorden. Je bent een inspiratie en hoop ook ooit zover te mogen komen!

    Beantwoorden
      • fred
        fred zegt:

        Jouw site en andere sites werken echt goed.. ik ben in principe al 1.6 jaar uit de relatie… echter ik kon het niet goed plaatsen.. Door deze siters dus wel… ik herken en denk.. oh dat is het gaslightning.. ah oke.. de narcist heeft zo eigenlijk geen grip meer op mij omdat het gedrag redelijk voorspelbaar i geworden.. bedankt.. heel erg bedankt…

        Beantwoorden
          • fred
            fred zegt:

            Vandaag weer.. ik zag op WhatsApp… dat mijn dochtertje veelvuldig om 3 uur s nachts gaat slapen… moeder op telefoon bezig denk ik .. ik spreek haar daar op aan… zoals ik al jaren doe… haar antwoord….. of ik voeten crème wil kopen ??? deflectie weet ik nu.. herken de idioterie gelijk…nu ja.. vroeger niet…

            dus!!! het raakt mij niet meer.. .. nogmaals bedankt… woon overigens in Rusland ver weg..

          • Willy Sietsma
            Willy Sietsma zegt:

            dank voor je reactie, Fred. Goed te lezen dat je het herkent en dat het je niet meer raakt. Rusland is inderdaad niet in de buurt. Leuk dat ook mensen ver weg mijn blogs lezen. Warme groet, Willy

  11. June
    June zegt:

    Beste Willy, heel erg herkenbaar en van alle genoemde typerende gedragingen kan ik vele voorbeelden noemen, tentijde van mijn relatie met mijn narcistische ex maar ook nu vele jaren later, heb ik hier nog steeds mee te maken. Het is en blijft een strijd, kost veel energie en geeft nog regelmatig enorm veel onrust. We hebben samen een (nog minderjarige) dochter en dus helemaal van hem losmaken gaat niet. Ze woont bij mij en er is een beperkte omgangsregeling met haar vader. Tot nu toe richte hij zijn pijlen vooral op mij, maar nu mijn dochter wat ouder is, wordt zij ook door hem niet meer ontzien. Ze wordt door hem beschuldigd van manipulatie en brutaal en leugenachtig gedrag. Niets van dit alles is waar. Het is overduidelijk projectie, iets wat hij al jaren bij mij doet, maar nu dus ook bij haar. Gelukkig hebben we wel hulp maar het slaat in als een bom, het maakt haar onzeker en doet ons erg veel verdriet. Ze kent de geschiedenis van haar vader niet en Ik wil haar beschermen tegen zijn gedrag. Hoe ik dit kan doen is nu de vraag. Misschien heb je tips?

    Beantwoorden
  12. AG
    AG zegt:

    Heel herkenbaar al heel lang vooral ook het niet nakomen van afspraken in t convenant of slappe excuses ig sorry zal er de volgende keer op proberen te letten…

    Ik ken ze allemaal maar nu de kunst om hoe voorbereid je ook bent, juist ook in het moment dit door te hebben. Dat vind ik onwijs lastig…. Hoe alert ik ook ben, achteraf denk ik altijd….hij heeft t toch weer geflikt. Hoe dit ‘in het moment’ te herkennen ben ik wel benieuwd naar?

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Dank voor je reactie, AG. Weten wat er kan komen, is een super goede voorbereiding. Dan kun je er boven staan. Maar een narcist kan je mee trekken in verwarring, drama, emoties, waardoor je minder goed kunt denken en dingen gaat doen en zeggen die je niet van plan was. Wat belangrijk is, is om te ontdekken wat er op dat moment bij je gebeurd: fysiek, emotioneel en mentaal. En als je dat herkent, dat je weet wat je nodig hebt om weer rust te ervaren, om het pijl van je emoties te laten zakken. Dit is maatwerk en onderdeel van mijn training Sterk staan tegenover narcistisch gedrag. Via deze link kun je er meer over lezen als je wilt. Warme groet, Willy

      Beantwoorden
  13. Cecile
    Cecile zegt:

    Zéér herkenbaar, een vriendin van mij is zo, en ze vraagt iedere x wanneer ik kom, maar ik heb in mijn eigen huisje nog genoeg sport sinds kort wéér heb haar dat niet verteld, vertel de laatste tijd steeds minder wat , want daar klets ze gewoon overheen. Vooral dat liegen tegen mij terwijl ik in het verleden haar veel geholpen heb (niet financieel), heb het zelf ook niet breed maar red me goed. Van de week zei ze dat ze geen auto heeft of ik maar even wilde komen even 2 uurtjes op en neer, ja, daag geld groeit bij mij niet op mijn rug, ze wordt dan boos en even later wéér poeslief vragen wanneer kom je dan. Heb haar nu gezegd dat laat ik je tijdig weten, bij haar even langs en daarna past daagjes alleen naar zee vakantie. Ik kan goed alleen zijn geen probleem mee maar zij niet. En ze wil persé bij mij logeren en dan mijn vrienden ontmoeten maar dat doe ik niet meer. Ze heeft in het verleden al een vriend van mij ingepikt.
    Tenslotte heb ik ook een leven en zij moet maar leren haar eigen leven op te bouwen ipv dat anderen dat wéér moeten doen. Ik ben er zo klaar mee

    Beantwoorden
  14. Mieke
    Mieke zegt:

    Beste

    Ik zit in een narcistische vriendschap. De stiltebehandeling wordt terug ingezet na een woede-uitbarsting: ik had iets aan een andere vriendin gevraagd en op een personeelsreceptie haar geen aandacht gegeven.
    Kun je haar dwingen tot een gesprek? Kun je bespreken dat je fouten hebt gemaakt maar zij ook fouten maakt. Dat enkel spreken een stap vooruit is en een stiltebehandeling er 2 achteruit?
    Dat discussies geen einde betekenen maar een groei?
    Bij deze enkele vragen 😉

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Beste Mieke, dank voor je reactie, je openheid. Een vermoedelijke narcist neemt geen verantwoordelijkheid voor zijn of haar gedrag maar legt dat bij jou neer. Daarom zal aanspreken op fouten er alleen maar voor zorgen dat het zo wordt gedraaid dat jij naderhand het gevoel hebt dat alles aan jou ligt. Dat zal bij iedere discussie zo gaan. Ook zal je – zeker bij dwang die kant op – verder ‘gestraft’ worden, bijvoorbeeld door nog meer stiltebehandeling of anders. De keuze is aan jou wat te doen, het bijvoorbeeld een keer uit te proberen hoe het gaat en daar voor het vervolg je conclusie uit trekken. Of terug te denken aan alle andere keren dat je dit gedaan hebt en wat er toen gebeurd is en daar je lering uit halen. Ik hoop dat je hier iets aan hebt. Warme groet, WIlly

      Beantwoorden
  15. Chris
    Chris zegt:

    Heel herkenbaar helaas. Ik bevind me in een situatie waarin in een erfenis moet afhandelen met een familielid. Had deze altijd al wel als arrogant en opschepperig gezien, maar nu gaat het volledige register open. Wat het lastig maakt is dat je afhankelijk wordt van de goedkeuring van een dergelijk persoon. Het zuigt je compleet leeg, zelfs al besef je dat het niet aan jou ligt. Zelfs juridisch blijkt het nog uitermate lastig om je rechten uit te oefenen.

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Dank voor je reactie, Chris, voor het delen. Ook buiten relaties om krijg je te maken met narcisten, zoals met een familielid. Dat maakt dingen afronden over het algemeen erg lastig, tenzij het ten gunste van de narcist is. Sterkte met dit. Warme groet, Willy

      Beantwoorden
  16. Leo
    Leo zegt:

    Ik zit nog middenin de afwikkeling van de erfenis van mijn moeder met een narcistische broer. Alle genoemde punten zijn zeer herkenbaar, waarbij hij zich allerlei speciale rechten toedicht. Jij moet dan bij hem maar om toestemming vragen voor alles….. Als je hem erop aanspreekt, zegt ie gewoon dingen als: “jij handelt niet uit familiegevoel” of zegt “dat heb je verdiend”. Geen enkele bereidheid om compromissen te sluiten en net zolang proberen te traineren totdat je overstag gaat. Juridisch zijn je mogelijkheden beperkt tenzij je een bodemprocedure start en hij werkt net voldoende mee om de schijn op te wekken, maar gaat vervolgens op details traineren en steeds nieuwe eisen stellen bij iedere stap die je zet. Ik weet voor mezelf wel wat de waarheid is, maar het zuigt je compleet leeg bovenop het feit dat je zelf ook je verdriet hebt moeten verwerken, maar dat valt buiten het bevattingsvermogen van een narcist…

    Beantwoorden
  17. Linda
    Linda zegt:

    Ik zit midden in een hele blijven we samen of gaan we scheiden.
    Met hulp van Veilig thuis zijn de kinderen en ik uit huis geplaatst om een tijd afstand te nemen en te kunnen bedenken hoe we verder moeten. Naast het narcisme was er ook alcoholisme in het spel. Nu is het stukje alcohol aangepakt, hoewel er geen psychologische hulp aanvaard word door mn partner, en lijkt hij compleet veranderd. Weer als een normaal mens. Hoewel ik nog steeds tussen de regels door zie dat hij geen oog heeft voor de behoefte van de kinderen of die van mij. Alles moet nu zo snel mogelijk terug naar normaal en is hij de gestrafte persoon omdat hij alleen is. Soms vraag ik me zelf af of ik degene ben die niet redelijk is.. en ik probeer van alle punten aan mezelf te werken maar wanneer ik mijn grenzen aan geef weet hij ze toch weer te verbuigen in volgende gesprekken en heb ik het gevoel er niet meer onder uit te kunnen.

    Hoe kan ik hier mee om gaan?

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Beste Linda, dank je wel voor je reactie en je openheid. Ik begrijp je zorgen en je twijfels en vind het heel goed dat je aan jezelf probeert te werken. Helaas kan ik iemand met een narcistische insteek je vaak toch nog raken op de wonden die veel dieper zitten. Het is voor mij heel lastig om aan te geven hoe je hier mee om kunt gaan, daarvoor is het zaak dat we elkaar spreken. Ik werk daarvoor met focussessies en nodig je van harte uit de met me in te plannen. Sterkte, warme groet, Willy

      Beantwoorden
  18. CN
    CN zegt:

    Omg, totaal herkenbaar! Ik zit middenin een scheiding en ben heel gespannen over wat hij allemaal kan/gaat doen. Hij is zo onvoorspelbaar. Helaas is het beïnvloeden van de kinderen al begonnen. Die zijn afstandelijk zodra ze bij hem geweest zijn. Ik ben doodsbang voor wat hij met ze kan doen, daarom zie ik van co ouderschap af.
    Hopelijk krijg ik een goede rechter die mijn verzamelde bewijzen snapt. Heeft iemand hier ervaring mee? Ik heb geen aangifte gedaan bij de politie.

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Dank je wel voor je reactie, CN. Heel herkenbaar wat je schrijft. Goed dat je ervaringen vraagt. Wat ik er zelf van weet is dat het een soort kansspel is dat je een rechter krijgt die het kent of herkent. Het is daarom heel belangrijk je door een advocaat te laten begeleiden die kennis van zeken heeft. Als je daar behoefte aan hebt, je kunt via deze pagina een lijst aanvragen. Wellicht ziet er iemand voor je bij. Succes en sterkte. Warme groet, Willy

      Beantwoorden
  19. Guus
    Guus zegt:

    Besten,

    Na een relatie van 30 jaar en een derde burnout heb ik besloten te gaan scheiden, dit was het beste besluit wat ik ooit heb kunnen nemen.
    Nu vier jaar later kan ik oprecht zeggen weer gelukkig te zijn met mijn leven en ook met mijzelf!!
    De chronische pijn ( 20 jaar) in de rug is ook weg, dacht dat het van een bevalling kwam…. heb geen tintelingen meer op mijn achterhoofd ( was puur stres), bloedsuiker is weer normaal ( was extreem laag,,door hoog cortisolgehalte= streshormoon ), hart klopt weer normaal en los van al deze fysieke klachten, die ik had maar nu niet meer heb! voel ik mij ???? , heb een goede en leuke baan, een goede relatie met mijn kinderen en mijn familie, en veel lieve veel vrienden om mij heen.
    Sommige verhalen zijn herkenbaar, gaslighting manipuleren, negeren etc
    Wat mij enorm heeft geholpen is een goede psycholoog, en ja ook iemand die mij een spiegel voorhoudt.
    Wat laat ik wel of niet toe? nee is bijvoorbeeld ook een antwoord,…wat doet het met mij en wat is vervolgens mijn gedrag? etc. Hierop reflecteren is best goed…
    De woorden zelfcompassie en zelfrespect, moest ik opzoeken wat dat betekende, maar zijn nu geen woorden meer. De “cirkel van invloed” en hoe ik dit zelf kan en mag bepalen was ook een eye opener. Ik heb mijzelf weer teruggevonden, ben emotioneel enorm gegroeid en voel mij sterk.

    Om een lang verhaal kort te maken is mijn tip, zoek hulp en ga vooral met jezelf aan de slag. Alleen dan zal je m.i. kunnen loskomen van eventuele negatieve invloed van de ander.

    Groetjes en sterkte allemaal????

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Dank je wel, Guus, voor je openhartige reactie. Hulp zoeken is inderdaad een goed idee. Bijvoorbeeld bij narcisme-herstel-experts zoals ik. Fijn te lezen dat het nu zo goed met je gaat. Warme groet, Willy

      Beantwoorden
  20. Lauw
    Lauw zegt:

    Heel herkenbaar bij mijn zusje, inmiddels probeer ik mij hiervoor volledig af te sluiten en heel neutraal mee om te gaan op de weinige momenten dat ik haar zie. Maar inmiddels manipuleert ze mijn moeder zo, dat ik excuus moet aanbieden voor bepaalde dingen die zij heeft verdraaid. Helaas is mijn moeder nog zoekende naar een goede omgangsvorm en laat ze zich hiervoor gebruiken.
    Mijn zusje gaat zover dat als ik geen excuus aanbiedt, ons volledige gezin niet meer uitgenodigd is voor haar bruiloft.

    Voor de lieve vrede wil ik best de minste zijn, maar dit is de zoveelste keer en ik ben bang dat de grens zometeen volledig vervaagd is. Waar doe ik goed aan? Vooral voor mijn ouders van wie het toch hun dochter is, die zouden het uiteraard verdrietig vinden om de bruiloft te missen. Wat kan ik het beste doen?

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Beste Lauw, dank voor je bericht, voor je vragen. Wat lastig dat je er zo tussen geplaatst wordt, wel een herkenbaar scenario. Ik vind het heel lastig om zo in een bericht antwoord te geven. Hoe vaker je toegeeft hoe meer inderdaad de grens vervaagt. Het is echt een dilemma. Om er samen naar te kijken, nodig ik je van harte uit voor een eenmalige sessie. Als je vragen hebt, hoor ik het graag. Warme groet, Willy

      Beantwoorden
  21. Aline
    Aline zegt:

    Hé Willy,
    Bedankt om het zo mooi uit te leggen. Ik zit nu namelijk al 4 weken in een stilte behandeling. Heeft me ook geblokkeerd op alle sociale media en zelfs mijn telefoonnummer. Ben er zeker van dat ik er niet meer ga intrappen. Hij is me niet meer waard. Maar mijn vraag is, hoe voelt een narcist zich bij het geven van een stilte behandeling? Hoe denkt / leert hij in deze periode? Ik kan daar niets over vinden maar ben daar wel benieuwd naar.
    Kan jij daar iets meer over vertellen?
    Gts Aline

    Beantwoorden
    • Willy Sietsma
      Willy Sietsma zegt:

      Hoi Aline, dank voor je reactie en vraag. Het is voor een narcist heel belangrijk om macht en controle te hebben. Dat geeft hem of haar een goed gevoel over zichzelf. Heel veel mensen vinden de silent treatment vreselijk, dus dat toepassen geeft de narcist een gevoel van controle en macht. Kun je daar iets mee? Warme groet, Willy

      Beantwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *