https://pixabay.com/nl/photos/vrouw-gezicht-lichte-schilderij-6174830/Een narcist maakt gebruik van gaslighting, een manipulatietechniek. Gaslighting is een vorm van psychische mishandeling. De psychologische term komt uit een toneelstuk uit 1938 met de naam “Gas Light” en/of de gelijknamige film uit 1944. De echtgenoot probeert zijn vrouw gek te maken door o.a. het gaslicht te dimmen en haar te doen geloven dat ze het zich verbeeldt.
Het is een manier van hersenspoeling die ervoor zorgt dat je de manier waarop je naar jezelf en naar de wereld kijkt in twijfel gaat trekken. Je wordt langzaam maar zeker gek gemaakt.
Hersenspoeling
Het doel is om je te laten voelen dat alles wat jij denkt of doet onbelangrijk is. Het is niet waar, gelogen. De narcist wil macht en controle over jou en gebruikt het ook om zijn verantwoordelijkheden op jou af te schuiven.
Het gevolg van gaslighting is dat je niet meer durft te vertrouwen op je eigen geheugen, je waarneming, je gezonde verstand, je oordeel, je waarden en normen. Je raakt je zelfvertrouwen kwijt en gaat langzaam maar zeker geloven dat je de oorzaak bent van alle problemen van de wereld.
Afhankelijk van de narcist
Je raakt ervan overtuigd dat je niets waard bent en dat je voor je veiligheid afhankelijk bent van de narcist. Hoe zou je het anders redden in het leven en wie zou er anders om je geven?
Gaslighting door de narcist vindt niet alleen tijdens de relatie plaats, maar ook er na. Je kunt er ook mee te maken krijgen binnen familie- en vrienden, op je werk etc. Ook is gaslighting niet voorbehouden aan narcisten.
Gaslighting kent drie fases
Fase één: Het winnen van je vertrouwen
In de eerste fase wordt je vertrouwen gewonnen. Jij zelf weet niet wat er gebeurt of je hebt er wel een gevoel bij, maar je kunt er je vinger niet op leggen.
De narcist toont zich zorgzaam, attent, complimenteus. In relaties is dit de fase van lovebombing. Het slachtoffer wordt overladen met liefdesbetuigingen, wordt de hemel in geprezen, de narcist is liefdevol, zegt precies de juiste dingen. Als er al enige twijfel is, dan wordt dit volledig overspoeld.
Fase twee: Het onderuithalen
In de tweede fase van gaslighting word je door de narcist omlaaggehaald, gekleineerd. Deze fase is voor jou vooral een fase van verdediging tegen alles wat er gebeurt.
Niet alleen jij als persoon, maar ook alles wat je bereikt hebt wordt gedevalueerd. Alles wat eerst zo goed aan je was, wordt opeens omgekeerd naar zwaktes met hatelijke opmerkingen, leugens, denigrerende opmerkingen, kritiek.
Ook wordt er onjuiste informatie verstrekt of bewust achter gehouden, is er sprake van beschuldigingen (van wat ze zelf doen), verwijten, bagatelliseren, met grote stelligheid ontkenning van de werkelijkheid, van gebeurtenissen, van wat gezegd is. Ook worden woorden in je mond gelegd, wordt jouw feedback zo omgedraaid dat je denkt dat je zelf schuldig bent en word je weggezet als gek of overgevoelig.
Gaslighting laat je twijfelen aan jezelf
Het onderuit halen wordt afgewisseld met mooie woorden, beloftes, complimenten, soms zelfs berouw, waardoor je blijft geloven in de relatie, in hem. De narcist zal echter ander gedrag laten zien dan wat hij zegt en het onderuithalen gaat verder of begint snel weer. Jouw reacties hierop worden weer ingepakt met mooie woorden.
Zo word je langzaam maar zeker geïsoleerd van je eigen identiteit. De narcist isoleert je ook van anderen door ze tegen jou op te zetten met leugens, waardoor ze aan je gaan twijfelen. Door jou te vertellen dat anderen je ook nutteloos vinden. Of slechte verhalen over hen te vertellen waardoor jij je afvraagt of ze wel kloppen.
Stel dat je het mis hebt?
Je gaat twijfelen aan je eigen kunnen en competenties. Je hebt het gevoel zelfs de kleinste taak niet meer aan te kunnen. Terwijl de narcist aan de andere kant zijn of haar talenten, kwaliteiten meer en meer ophemelt. Je zelfvertrouwen daalt en je durft niet of nauwelijks meer voor je eigen mening uit te komen. Stel dat je het mis hebt? Je stelt je steeds afhankelijker op. Vergis je niet, zelfs meest zelfbewuste, slimme, krachtige, zelfstandige vrouw of man wordt hierdoor onderuitgehaald.
Wat doet een narcist die gaslighting gebruikt?
In dit voorbeeld spreek ik voor het gemak over ‘hij’. Narcisme en gaslighting komt net zo goed voor onder vrouwen, lees a.u.b. ‘zij’ waar dat voor jou beter uitkomt.
1. Een monoloog
De narcist geeft je geen ruimte om te zeggen wat je vindt of denkt. Hij is alleen aan het woord. Hij weigert te luisteren, zegt dingen als:
‘Daar gaan we weer.’
‘Jij zegt ook altijd dezelfde dingen.’
2. Omkeren
In het uiterste geval loopt hij weg, zodat hij niet naar je hoeft te luisteren. Je bent het niet waard en komt het wel tot een (vorm van een) gesprek, dan stelt hij vragen om je aan jezelf te laten twijfelen. Hij keert dingen om
‘Weet je zeker dat het zo gebeurde?’
‘Herinner je je het wel goed?’
‘Klopt dat wel?’
3. Ontkennen
Totdat het moment komt waarop hij zegt dat het helemaal niet klopt en alles ontkent.
‘Dat heb ik niet gezegd.’
‘Dat heb je gedroomd.’ Je verzint dit.’
4. Op je wonden drukken
Hij gaat een stap verder als blijkt dat jij niet of nauwelijks gaat twijfelen, maar zelfverzekerd blijft. Dan gaat hij op je gevoel inspelen. Om je pijn te doen, om je boos te maken.
‘Jij bent altijd zo gevoelig.’
‘Je bent gek. Je moet je laten nakijken.’
‘Je reageert altijd zo overtrokken.’
5. Doel bereikt
Als je dan boos wordt, kan hij achteroverleunen. Hij heeft zijn doel bereikt. Jij bent van slag, weer een stap verder van jezelf verwijderd. En weer een stap meer in zijn macht.
Fase 3 De fase van depressie
De derde fase is de fase van depressie, waarbij de twijfel over gaat in complete verwarring en het verlies van je waardigheid en zelfvertrouwen. Je bent een marionet van de narcist geworden. Dit kan leiden tot het Post Traumatisch Stress stoornis Syndroom of het Narcistische Slachtoffer Syndroom.
Herstel begint met bewustwording
Weet dat gaslighting door de narcist alleen plaats kan vinden doordat er een wisselwerking is. Zonder slachtoffer is er geen dader. Daar ligt je kans: doorbreek het spel zodat de narcist niet krijgt om tot gaslighting over te gaan en spel het spel niet meer mee of beter nog, maak je los van de narcist. Of, als dat niet kan, heb zo min mogelijk contact. De volgende stappen helpen je daarbij:
1. Herken de tekenen van gaslighting bij jezelf
Let daarvoor op deze tekenen:
– Je hebt het gevoel gek te zijn, verward, terwijl je altijd zelfverzekerd was, relaxed.
– Je verontschuldigt je steeds.
– Je blijft aan jezelf twijfelen.
– Je maakt steeds excuses voor het gedrag van je partner.
– Je vraagt je af of je wel goed genoeg bent voor je partner.
2. Weet wat narcisme is
Kennis is macht. Zeker bij narcisme. Als je niet weet waar je mee te maken hebt, dan word je de relatie ingezogen en leeggezogen. Je hebt te maken met een meestermanipulator. Zorg dat je niet alleen gaslichting herkent maar ook andere manipulatietechnieken van je (ex-) partner. Weet wanneer er sprake is van emotionele chantage. Dit helpt je erboven te staan en het spel te doorbreken.
3. Vind jezelf weer terug
Bouw met hulp jezelf weer op zodat je weet wie je bent en waar je voor staat. Dat maakt dat je niet meer afhankelijk bent van (de goedkeuring) van anderen, van de narcist. Het maakt je niet tot nauwelijks manipuleerbaar. Jij weet beter.
Als je jezelf kent, ken je je grenzen. Het helpt je te luisteren naar je intuïtie, je buikgevoel: als je voelt, dat het niet klopt, dan klopt het niet. Stop met luisteren naar de narcist die je anders wil doen geloven, maar neem afstand.
4. Zorg voor een naslagwerk
Realiseer je dat je een narcist nooit op zijn woord kunt vertrouwen, want het gaat er om wat hij doet. Onderzoek wat hij of zij zegt aan meerdere kanten. Beperkt het contact zo veel als mogelijk per mail of app zodat je altijd de bewijzen hebt. Neem gesprekken op. Maak aantekeningen over hoe het is gebeurd (met details van wie, wat, waar en hoe en de emoties die je voelde). Twijfel je dan aan jezelf of iets wat wordt gezegd, dan kun je het nakijken of terugluisteren. Stem ook met anderen af voor de juiste perceptie.
5. Verdedig jezelf niet
Laat je niet meetrekken in het drama van de narcist, maar blijf kalm, zakelijk en laconiek. Jij weet hoe het zit, breng jouw mening met overtuiging en laat het daarbij. Je hoeft je niet te verdedigen, je hoeft de ander niet te overtuigen. En andersom. Agree to disagree. Dat geeft rust. Vind je dit lastig, zeker als er sprake is van attent en aardig gedrag, leer dan hoe je emotioneel, fysiek en mentaal sterk staat. Doe mee aan het negen weken programma Breek Los! zodat je leert om succesvol om te gaan met het narcistische gedrag en los breekt van je ex. Je eigen leven kunt leven zoals jij wilt.
Wil je reageren op dit artikel? Heb je vragen? Je bent van harte welkom. Let op: dit artikel staat openbaar. Je reactie is dat ook. Je kunt ook anoniem of onder een andere naam reageren. Je naam en mailadres wordt nooit zichtbaar gemaakt.
https://pixabay.com/nl/photos/spanning-angst-depressie-ongelukkig-2902537/ 
https://pixabay.com/nl/photos/strand-slippers-cala-shell-zand-2928443/ 
https://pixabay.com/nl/photos/vreugde-vrijheid-uitgave-vrolijk-2483926/ 
Ontdek ze in dit artikel: https://lnkd.in/eakTZaET 
Bijzonder herkenbaar!
En inderdaad… met n vrouw.
Dank voor al je goede werk!
Ik ben inmiddels vertrokken, na een periode van informatie opzoeken op Internet, en me gaan realiseren dat dit ook in mijn relatie speelde.
Wat me enorm heeft geholpen is mijn gedachte van Ze houdt van mij – en ze doet dit??? los gaan koppelen. Alleen feitelijk en praktisch contact. Toen wast besluit snel genomen en nu ben ik 3 weken weg. Bezig met mijn eigen aandeel nu – superbelangrijk om te kunnen helen!! – en de rest loslaten, vooral nief in de val trappen van liefde – want dat IS er niet.
Dat heeft mij mn langer laten ‘volhouden’. Ik wilde iemand om me aan vast te houden, die voor me zorgde en lief voor me was.
Leuk plan (niet), en heel verwarrend voor mezelf en zo n makkelijke prooi voor de ander!
Wees eerlijk tegen jezelf, zet jezelf op de eerste plaats en ga herkennen wat er gebeurt als je nog in de relatie bent! Zoek informatie op op Internet! De spelletjes, de leugens, de woede-uitbarstingen, het eindeloze provoceren zodat je wel kwam MOET worden – en dan heb jij t gedaan. Het dreigen met wat anderen van je zullen vinden als ze zouden weten dat jij soms zo kwaad wordt uit wanhoop en machteloosheid dat je n klap uitdeelt. Ontkennen van wat jij zeker weet dat waar is. Zeggen dat jij iets hebt gedaan of gelaten terwijl jij je daar niks van herinnert. En zo kan ik nog wel even doorgaan!
Je bent meer waard dan n leeg te zuigen mens!
Nadat ik niet meer meespeelde en er dus niets meer te halen viel, was ik ook snel uit beeld en ging t voornamelijk over de financiën… aap uit de mouw!
Succes – en vergeet niet van jezelf te houden dat is sowieso niet de job van de ander!
Beste Janneke, ik had het zelf niet beter kunnen schrijven. De verantwoordelijkheid voor het gedrag van de narcist daar laten, je kunt er niets aan veranderen en het is niet jouw schuld. Wat je wel kunt doen, is de focus op jezelf, vanuit gezond egoïsme. De laatste zin is een voltreffer! Dat is de reden waarom zoveel mensen afhankelijk zijn van de partner of van anderen, en inderdaad een prooi vormen voor mensen met bijvoorbeeld een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Dat (weer) van jezelf houden is dan ook waar ik in begeleid. Super gezegd. Dank voor het compliment en graag gedaan.
Warme groet, Willy
Hoi Janneke,
Hoe heb je dat financieel opgelost? Ik heb mijn ex partner na een half jaar samenwonen 3 weken geleden mijn woning uitgezet. Mega narcist. Hij verblijft momenteel in zijn praktijk (ja ja, hij is hulpverlener) en wij zijn fiscaal partners. Ook hebben we een 9 weken oude baby. Ik krijg niets geregeld als hij zich uitschrijft van mijn adres. Heb je nog tips?
Marije, je kunt het melden bij de gemeente waar je woont. Die gaan dan een zgn. adresonderzoek starten. Al zijn post moet je retour afzender sturen. Het duurt een paar weken / maanden maar dan krijg je het zover dat hij wordt uitgeschreven.
Hai Janneke,
Dank je wel voor je verhaal.
Ik heb ook in zo’n relatie gezeten, ook met een vrouw. Overigens mijn eerste relatie met een vrouw ook nog eens een lange afstand relatie (USA). Had daarover veel twijfels, wil ik dit, val ik op vrouwen, waarom heb ik dit nooit geweten enz. enz.
Mijn ex wist mij te overtuigen dat wij bijelkaar hoorden, ik werd overstelpd met “liefde” en complimenten. En ja, daar kwamen de cadeautjes, de ene nog duurder dan de andere. Reizen, mooie hotels, uit eten ga maar door, en mijn twijfels verdwenen, want wie twijfelt er nog als je zo’n lieve partner hebt.
Na 3 jaar werden de cadeautjes minder en kreeg ik bij alles wat ik deed commentaar. Ik werd vernederd en begon daardoor ook nog te twijfelen aan mijzelf, aan mijn opvoeding enz.
Mijn gevoel voor eigenwaarde was helemaal verdwenen, werd onzeker en “klein”. Zij was daarintegen degene die een zware belangrijke job had, was de beste werknemer, was een aardig persoon en ontzettend slim en goed opgeleid.
Toen mijn ex ook nog eens haar mening over mij aan anderen vertelde: intelectueel passen wij niet bij elkaar, ze verveelde zich bij mij, mijn persoonlijkheid stelde niet voor, mijn baan enz.toen brak er iets bij mij. Ik wist dat er op een of andere manier iets niet klopte bij mijn ex. Ik ging er op letten en zoch op internet naar antwoorden.
Zo kwam ik er achter dat mijn ex narcistisch is, het plaatje klopte gewoon.
Ik heb vervolgens de relatie verbroken. Had nog een korte tijd contact en wist ook dat ze alleen maar slechte dingen over mij had verteld naar gemeenschappelijke vrienden.
Nu ben ik zover, dat ik er over kan praten en probeer die ervaring van 5 jaar een plekje te geven.
Janneke, super, dat jij je verhaal hier hebt verteld. Het gaf mij de overtuiging dat ik de goede beslissing heb genomen.
Dank je wel, Karin
Goedemorgen Willy,
Zij… Gaslighting… 2/2/18 heb ik eindelijk, na het in 4 jaar tijd 13x te hebben uitgemaakt met haar… De stekker er definitief uit kunnen trekken… Nu, 19/4/18 ga ik nog regelmatig door een reeks verdriet, wat ik 4 jaar moest wegstoppen (ik huilde en had m’n verdriet wanneer ik weer naar m’n eigen huis ging) Ze heeft me inderdaad systematisch van m’n vrienden, bijna van m’n bedrijf (eind 2017 bijna failliet door haar toedoen, zónder dat ik het boetekleed van de slachtofferrol aantrek!) ze bepaalde nagenoeg alles in m’n leven, wat ik voordat ik haar leerde kennen aan het opbouwen was (na faillissement in 2011/2012)
Deze Narciste is een meestermanipulator… In het begin van de relatie zei ze dat wat ze deed uit de NLP afstanden: ze noemde het “artfully vague-taalgebebruik” en in het 2e jaar merkte ik dat ze iets van een persoonlijkheidsstoornis had… Toen ik “pathologisch leugenaar” uitsprak, heeft ze die gedachte systematisch uit m’n systeem verdreven… gelukkig ben ik destijds (na ca 1,5 van de 4 jaar relatie) een geheim dagboek gaan voeren… Alles van leugen en bedrog hield ik bij…zelfs haar dochter van 13 vertoont “mama’s gedrag” in oa Gaslighting… Allerlei leugens van minuscuul tot recht in m’n gezicht de waarheid ontkrachten… Ik leefde in een schijnwereld… Elke keer wanneer ik de relatie beëindigde…stond ze binnen korte tijd met berouw op de stoep, of ze manipuleerde MIJ opdat ik bloemen kocht om mijn excuses aan te bieden voor mijn gedrag, bij Hare Majesteit de koningin en Hare Majesteit de prinses, zoals haar zoon moeder en dochter regelmatig noemde…
Nu, meer dan 10 weken later heb ik verdriet… huilbuien.. vanuit t niets zijn ze er ineens… Ik kan hele dagen inproduktief zijn… Ik voel me wél beter nu ik haar heb verlaten… Al mis ik de hondjes P&P (afgekorte namen) wel nog veel…
Beste Jurand, dank je wel voor je reactie en je openheid. Veel van wat je beschrijft klinkt als gedrag binnen het narcisme spectrum. Goed dat je de stap hebt genomen om afstand te nemen. Die huilbuien zijn echt niet raar. Je hebt jaren op je tenen gelopen. Dat geeft je hersenen en lijf heel veel spanning en stress. Je staat altijd ‘aan’. Ook nu nog, want dat heeft o.a. tijd en afstand nodig, maar doordat er nu relatief meer rust is, krijgt je lijf de kans te reageren. En dat doet het o.a. in huilbuien. Ook zit je in een rouwproces. Je moet afscheid nemen van je relatie, het gezin dat jullie vormden, het leven dat je kende, je status als koppel, je hondjes. Ook daar hoort verdriet bij. Laat het toe – huilen is helen – maar als je het idee hebt er te lang in te blijven hangen, zoek dan hulp. In mijn e-book vindt je tips over hoe te herstellen van narcisme. Rouwen is daar één van.
IK wens je alle sterkte toe! Warme groet, Willy
Ach allemaal zo herkenbaar. Heb hem inmiddels zo’n 8 jaar geleden van de een op de andere dag het huis uit gezet. Diezelfde avond voelde ik me al bevrijd, alsof een donkere wolk het huis had verlaten. De druppel was het gedrag naar de kinderen, geestelijke en helaas ook lichamelijke mishandeling. Mijn dochter van toen 5 zei, we gaan een andere papa zieken deze is niet aardig. Vooral de oudste had het zwaar te verduren, tja een jongen, toen 8. Naar buiten toe pronken met de kids als papa, binnenshuis en ook om het huis, moest alles vlekkeloos verlopen anders was het hek van de dam….ach kan er uren over doorgaan…moraal van dit verhaal; kinderen die met gaslighting te maken hebben (hebben gehad) is hartverscheurend! Mijn zoon is nu 16 en van een zeer onzeker en weinig weerbaar jongetje gegroeid tot een vent met zelfvertrouwen. Waarom? OMDAT ik weg ben gegaan bij hun vader!! Mij als vader en moeder als werkende vrouw (pa betaalt niet voor de kinderen, gaat toch écht niet mijn bankrekening spekken????) opgesteld, psychische weerbaarheidshulp ingeschakeld voor mijn zoon, altijd aanwezig voor mijn kinderen om het gevoel van geborgenheid en veiligheid aan ze terug te geven! Zware tijd, maar de moeite waard en best trots op mezelf. Ben ik van hun vader af? Nee natuurlijk niet, de kinderen zijn zijn bezit, heeeeel lastig te verkroppen voor hem dat zijn zoon sinds zijn 12e niet meer naar hem toe wil, zijn dochter wel nog even, maar nu steeds meer afstand neemt en elke 2 weken (weekend) smoezen verzint om niet te gaan, hem niet langs het voetbalveld wil hebben, niet wil dat vriendinnen hem kennen enz enz. En weet je wat voor hen zo moeilijk is? Ze kunnen er met bijna niemand over praten, want de maatschappij, ondersteund door veel media aandacht (dag van de echtscheiding, rol van het kind als slachtoffer, kind slachtoffer van vechtscheiding etc etc) heeft het er alleen maar over dat het normaal is dat kinderen bij beide ouders zijn, dat het normaal is dat kinderen willen dat ouders weer bij elkaar komen, dat het heel erg is als een van de ouders de andere ouder bij het kind weghoudt, dat het erg is als ouders uit elkaar gaan………….dit alles is voor hun onherkenbaar, maar voor hun omgeving onbegrijpelijk , dus praten ze er zelden over…
Dank je wel, Aggie, voor wat je hier schrijft, voor je openheid. Ik lees uit wat je schrijft wat een sterke vrouw jij bent, en een sterke moeder, een rots in de branding. Dat zal vast niet allemaal even makkelijk zijn geweest. Ik lees ook je onmacht over de insteek van de maatschappij, de hulpverlening. Je staat hier niet alleen in. De insteek is dat iedere gescheiden koppel co-ouderschap aan kan gaan. Dat, in combinatie met een goede verstandhouding als ouders, is het beste voor je kind. Maar helaas kan dit niet altijd, zeker niet als er bijvoorbeeld sprake is van een stoornis bij een van de ouders. Helaas wordt dit, en de gevolgen ervan, niet altijd onderkent. Eigenlijk maar zelden. En waar vind je dan nog gehoor? Ook je kinderen. Twee sites die wellicht hulp kunnen bieden zijn die van De Kindbehartiger (http://kindbehartiger.nl/) of van Villa Pinedo (https://www.villapinedo.nl/). Wellicht kunnen ze je daar niet meteen helpen, maar je wel de juiste kant op verwijzen. Ik wens je veel sterkte en succes toe, ook voor je kinderen.
Warme groet, Willy
Ik lees veel punten van herkenning. Het gevoel dat me bekroop bij het lezen is vooral dat je de gluiperige, langdurige, sinistere, valse maar vooral sluipende en ondermijnende aanpakvan de narcist bijna niet onder woorden kunt brengen. Ik merk dat als ik wil uitleggen wat er allemaal gebeurde. Op zichzelf lijken het vaak kleinigheden, maar als je al die kleinigheden bij elkaar optelt dan pas zie je het destructieve patroon. Als intelligente, sterke vrouw ben ook ik lang in een relatie geweest die verre van gezond voor mij (en mijn kinderen) was. Het beeindigen van die relatie heeft me bijna mijn leven gekost en tot op de dag van vandaag moet ik mezelf voorhouden dat zijn gedachtenpatroon niet de mijne is. Je eigen karakter is voedend aan het gedrag van de narcist. slachtoffers van narcisten zijn in mijn ervaring juist vaak mensen die zorgzaam zijn, te makkelijk zichzelf wegcijferen omdat niet hun eigen ego op de voorgrond staat maar de gezamelijke harmonie. Het tegenovergestelde dus van de narcist en het kostte mij moeite om me re realiseren dat er mensen bestaan die zo’n karakter kunnen hebben en het is iets dat ik ook steeds weer in gedachten moet houden. Er is niets mis met een zachte, liefdevolle persoon zijn. Ik mag zijn zoals ik ben en het is triest dat er mensen zijn die daar op zo’n afschuwelijke manier misbruik van maken. Een tijdje heeft het mij ook hard gemaakt, dat had ik nodig als verdediging maar ik ben blij dat ik na die fase mezelf weer heb kunnen terugvinden. Een wijzere vrouw maar gelukkig wel weer een zachtere vrouw, die durft lief te hebben en het foute gedrag van anderen daar laat waar ze horen: bij de narcist. Die is zoals hij/zij is omdat er (in mijn ogen)in hun geestestoestand iets goed mis is en die is niet zo omdat ik daar de ruimte voor gaf. Dat gezegd hebbende is in mijn ogen de enige remedie om de narcist uit je leven te bannen wat niet zo eenvoudig is met allimentatieverplichtingen en kinderen en de maatschappelijke opvatting dat ouders samen hun kinderen moeten opvoeden ook na een scheiding. Ik heb er inmiddels maling aan, door schade en schande wijzer geworden. Wat iemand er ook van vindt: mijn ex is destructief voor mij en voor mijn kinderen en heeft daardoor geen recht op een plek in mijn of hun leven. Punt, amen, uit.
Beste Louise, dank je wel voor je reactie, voor je verhaal. Het is heel herkenbaar en een goede aanvulling op dit artikel. Wat fijn dat je weer zacht durft te zijn, lief durft te hebben. Verharden is helaas een logisch gevolg, een harnas om er voor te zorgen dat het je nooit meer overkomt. Door zelf te groeien en door afstand te nemen, kun je dat harnas steeds iets meer afwerpen. Ik raad niet direct aan het contact tussen de kinderen en hun vader helemaal te verbreken, maar soms is er geen andere optie.
De maatschappelijke opvatting over samen opvoeden is eigenlijk een goede. Kinderen hebben de minste kans op schade als ouders na hun scheiding normaal met elkaar om kunnen blijven gaan. Helaas wordt hier zwart-wit aan vastgehouden, wordt er niet of zelden gekeken naar het feit dat een van de ouders hier niet toe in staat is. Dat het contact mogelijk zelfs schadelijk is. Daar wordt vanuit bijvoorbeeld de kindbehartigers hard aan gewerkt hier een verandering in aan te brengen, maar dat heeft een lange adem nodig. Warme groet, Willy
Ik had het niet beter kunnen beschrijven
Zo als er mannen zijn die zo zijn. Zijn er ook helaas vrouwen die zo zijn.
Die manipulatieve narcist en pathologische leugenaarster kunnen zijn
Ook munchhausen by proxy er bij hebben.
Helaas mensen om zo een persoon heen hebben zo iemand niet zo snel door
Het toneel spel wat dagelijks gespeeld word. Is om gek van te worden.
Ik heb voor mij zelf gekozen en ik wilden scheiden van een narcist
Het heeft mij mij goede naam gekost , Al mij aardse bezittingen en mij kinderen.
Om dat ik een man ben word ik niet gelooft . ( Want stel je toch eens voor .)
Ik mag niets daar tegen ondernemen , Modder gooien en mij standvastig beschuldigen van onwaarheden op internet , Om haar zin door te drijven , anderen op zetten tegen mij om haar gelijk te krijgen want stel je toch eens voor .
Ze heeft alles al ik ben in het leger des Heils belandt ,
Ben totaal geruïneerd en nog blijf zij door gaan mat aantijgingen.
Ik koos voor mij zelf bij zo een narcist
Ik heb het geweten.
Hoe kan het zo zijn dat mensen zulke narcisten blijven geloven.
Hoe kan je zo een narcist stoppen,
Zelfs onze kinderen worden als slag wapen gebruikt
Er is Totaal geen gevoel van menselijkheid voor haar.
Duidelijk een stoornis .
Dank voor je reactie, Odwin, en voor het compliment. Goed dat je de stap weg hebt genomen. Het raakt me als ik hoor hoe jouw ex-partner jou heeft geraakt met alles. En dat dat niet wordt gezien door de mensen en instanties er door heen. Mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis denken anders, voelen anders en doen anders, maar denken zelf juist dat dat niet het geval is. Als je niet weet waar je mee te maken hebt, dan weet je niet wat te doen. Als het bewustzijn er is, dan kun je keuzes maken. Zoals weggaan. En je op zo’n manier opstellen dat de narcist minder kan doen bij je. Doordat mensen niet weten wat narcisme is en het niet herkennen, blijven ze er in geloven helaas. Ik hoop dat wat ik schrijf bijdraagt aan kennis, aan herkenning, erkenning en een andere houding.
Sterkte, warme groet, Willy
Hallo. Alles super herkenbaar. Ook ik heb mij ex letterlijk het huis uit gegooid. Vele keren vrermdgasn en ik zat thuis met kindje. Ik was de schuldige van het vreemdgaan ook.
Echter na info van het internet en jullie verhalen raakt het mij verl minder. Ik kan haar gedrag beter plaatsen. Daar ik de stoornis bestudeerd heb.
Vandaag nog contakt gehad ivm dochtertje. Ze zei dat ik haar nooit van de bus ophaalde als ze van haar werk kwam. Onzin. Zei ik. Ze zei lang geleden…nu weet ik…ahhhh das gaslighting. Etc etc. Gelijk plaatsbaar en gelijk valt de beschuldiging van mij af.
Voor iedereen bedankt voor jullie verhalen. Ik ben geslagen…letterlijk…geestelijk mishandeld etc etx. Echt alles maar ik rwd het wel. Ik kan het plaatsen en laat het gaan.
Bedankt allen.
Zoveel herkenbaarheid te lezen in dit artikel. Na een relatie van 14 jaar eindelijk de knoop kunnen doorhakken. Ik kwam in een kwetsbare periode deze man tegen. De eerste jaren waren er wel signalen, maar tastte het mijn zelfbeeld en vertrouwen niet aan. Van nature ben ik enorm zelfredzaam, begripvol en empathisch. Maar ik was ook kwetsbaar en als ik al twijfel voelde, praatte ik dit goed voor mezelf (ik weet waar hij vandaan komt, ik ken zijn ouders, het is ook niet makkelijk voor hem, ik begrijp dat hij last heeft van stress, ik red mezelf wel, ik kan dit wel handelen etc). Ik kon bovendien genoeg mijn eigen dingen doen (bedrijf, hobby’s enz). En hij liet zich toen ook nog regelmatig van zijn attente en zorgzamere kant zien.
De komst van kinderen veranderde alles. Een onverwerkt verlies werd getriggerd door mijn zwangerschap. Angst voor verlies en onzekerheid over het moederschap maakte me onzeker. Geleidelijk aan werd de gaslighting van mijn partner sterker. Alles wat onder fase twee beschreven staat bouwde zich op en is jaren door gegaan. Ik had niet eens door wat er gebeurde, maar twijfelde steeds meer aan mezelf. Maar was niet blij met de situatie. Tijdens mijn tweede zwangerschap waren er heftigere escalaties (verbaal) in de relatie. Ondanks advies van mijn vriendinnen, koos ik er toch voor te blijven. Want ja, een kleintje en een tweede op komst…
Kort na de geboorte van de tweede vond een voorval plaats dat mij een relatietrauma (zoals later bleek) gaf. Voortploeterend ging ik steeds meer aan mezelf twijfelen. Stopte met mijn bedrijf en ging in loondienst voor ‘rust in de tent’. Koos steeds vaker voor lieve vrede in plaats van het gesprek aan te gaan, in plaats van in mezelf te blijven geloven en in plaats van te vertrekken. Uiteindelijk werd ik ziek door ernstige depressie en suicidale gedachten. Voor mijn kinderen heb ik gekozen hulp te zoeken. (triest dat dat toen niet eens voor mezelf was…)
Na intense therapie kwam ik uiteindelijk weer terug bij mezelf. Mijn zelfbeeld werd weer gezond en mijn zelfvertrouwen kwam terug. Ik stopte in loondienst en begon opnieuw een bedrijf. Ik stond mezelf toe weer te leven en mijn leven vol kleur te leiden.
In eerste instantie leek mijn partner het toe te juichen dat het beter ging. Tot het moment dat ik me weer echt goed bleek te voelen. Fase 2 ging weer van start. Maar nu was ik sterker dan voorheen. Ik herkende zijn manipulatie. Ik schreef situaties op en wanneer ik ook maar iets aan mezelf ging twijfelen, besprak ik het met vriendinnen. Ik accepteerde zijn gedraai niet meer. Ik ben zelf verbaal ook niet onhandig, dus confronteerde hem telkens opnieuw met zijn gedraai en gemanipuleer. Ik nam bovendien emotioneel steeds meer afstand. Herkende zijn respectloze gedrag en kon dit niet langer accepteren. Gebruikte mijn business skills om de gesprekken vanuit zelfvertrouwen en een bepaalde zakelijkheid aan te pakken.
Zijn reacties werden steeds kwetsender en verbaal agressiever. En ondanks dat ik daar nog steeds door van slag raakte (en nog steeds met momenten), liet ik me niet meer klein maken. Begin dit jaar confronteerde ik hem met zijn uitspraken en acties en escaleerde de boel weer. Toen heb ik naar hem uitgesproken te willen scheiden. Na een hoop mea culpa van zijn kant en met de kinderen in gedachten besloot ik het toch nog een kans te geven. Zes weken later heb ik alsnog de knoop doorgehakt.
Een bevrijding. Zoveel spanning die spontaan uit mijn lijf verdween! Hij startte weer met fase 1… Alleen het deed me niets meer. Inmiddels heb ik een fijn plekje voor mezelf gevonden en werken we aan het regelen van de scheiding. Ik kan je zeggen dat dat niet eenvoudig is, want ook nu blijft hij manipuleren en draaien.
Desondanks: ik voel me goed en sterk en blij met mezelf. En ik ben enorm dankbaar dat ik de kracht heb gehad om in te zien dat dit geen gezonde relatie is. Al heeft het me wel dusdanig geraakt dat ik soms nog steeds me afvraag wat ik anders had kunnen doen en of dit niet toch aan mij ligt.
Gelukkig heb ik heel regelmatig het een en ander opgeschreven. En omdat ik toch een verklaring zoek voor zijn gedrag een rondje gegoogled. Vandaag en al eerder. Wat een herkenning in dit artikel. Dank je.
Aan mensen die zich hier ook in herkennen: je kunt jezelf losmaken. geloof in jezelf. blijf bij jezelf. je bent het waard om van te houden. je hoeft dit niet te accepteren. je mag een respectvolle benadering eisen en verwachten. kies voor jezelf. laat hem of haar los. je ben zoveel meer waard dan dit. en je kunt het zelf. knuffel!
Dank je wel voor je reactie, je openheid, Bloemenmeisje. Fijn dat je hier je verhaal deelt en ook hoe jet nu met je gaat. Dat is een opsteker voor iedereen die nog niet zo ver is. Warme groet, Willy
Ik heb interesse, leef al 19 jaar met een extreem narcistische vrouw en onder gaslighting. Zwaar en ik ben al psychisch kwetsbaar, en word er niet sterker op. Is het te laat en hoe kan me verhelpen? Hele dagen stress en huilbuien en veel emotionele bezittingen verloren! En leeg gezogen !!!???
Beste Pascal, dank voor je reactie. Ik spreek je graag om te kijken of en hoe ik je kan helpen. Ik werk daarvoor met focussessies. Via deze link kun je er meer over lezen en hem aanvragen. Graag tot in een sessie. Warme groet, Willy
Het is een verschrikking. Ik had 6 jaar een relatie met een verborgen narcistische vrouw. Ik ben opgevoed door een heel agressieve narcistische moeder. Structureel mishandelt, fysiek, psychisch, emotioneel en zo ook verwaarloosd, een heel onveilige jeugd.. Ik redde het door mijn grote temperament toch lekker. Ik heb altijd gewerkt, zorgde goed voor mezelf… ontwikkelde me zelfs behoorlijk goed wat ook dankzij mijn liefdevolle oma kwam. Na verschillende relaties, toch altijd korte want ik trof door mijn please en redder gedrag vrouwen die niet helemaal okay waren. Ik kon daarna wel gewoon weer verder, genoot van het leven, had een eigen huis etc. alles opgebouwd ondanks mijn achtergrond.
Op mijn 42ste trof ik een vrouw via hyves. Ze was het grote slachtoffer van haar ex. Ze had 3 jonge kinderen die ze ook als slachtoffer naar voren schoof. Ik de grote helper, pleaser en erg gevoelig voor leed van kinderen sprong in de bres. STOM STOM STOM! Ik dacht ze te helpen, een beter leven te geven ed. Niets wat ik deed was goed genoeg. Ze wilde vanalles, ik zorgde ervoor. Deed ik iets voor een ander dan was ze jaloers en zij, “je doet nooit iets leuks voor mij” Ik zei dan, kijk eens daarnaar en daarnaar en daarnaar… ik had o.a. heel veel gedaan aan haar totaal verwaarloosde huis en kinderkamers. Als ik zei kijk daarnaar dan was de standaard reactie van haar “Dat heb ik niet gewilt’. Huh, je wilde het, ik deed het en zeg je dat je het niet gewild hebt. Constant was het anders. Als iemand met zo’n jeugd waar ik ook mijn moeder pleaste in de hoop er eens toe te doen en liefde in plaats van klappen te krijgen ga je op zo’n moment nog meer doen, geen weet hebbende van hoe het normaal hoort te zijn. Je wil helpen, je wil geven wat je zelf altijd gemist hebt in de hoop te krijgen wat je zelf altijd gemist hebt. Ik gaf de kinderen ook veel aandacht en warme knuffels, die kregen ze van haar niet.
Gaslighten is verschrikkelijk, het is constant de werkelijkheid anders laten zijn, gek makend. ook gek makend was haar stelen van mij. Ik kwam er achter maar ze ontkende altijd. Op gegeven moment heb ik een verborgen camera geplaatst gericht op de plek waar mijn prive spullen lagen. ik had het op beeld, ze haalde geld uit mij laatje, ook een staatslot waar ik 100 euro op gewonnen had en stak het in haar zak. Ik zei haar wat ik miste, nou ja zei ze en prompt ging ze mee zoeken naar waar het was gebleven. Ik al wetende dat zij het gejat had. Haar op gegeven moment de beelden laten zien, kijk jij pakt het en steekt het in je zak. Haar reactie na het filmpje, nee hoor ik ben het niet geweest grrrrr.
Ik raakte mezelf volledig kwijt, was nog maar een schim van mezelf. Had niets om op terug te vallen, mijn narc moeder liet me natuurlijk zitten. Na 5 jaar zei mijn huisarts na in haar dossier gekeken te hebben “weet je wat jij moet doen, je moet daar heel snel wegwezen”. Hij mocht natuurlijk niets zeggen over de inhoud van het dossier, maar duidelijk was het wel. Ik woog nog 43 kg, werd ook door haar uitgehongerd, zij at bij haar moeder (ook een vreselijk mens). Ze hielt me nachten uit mijn slaap. Allemaal om me te verzwakken en zo nog meer controle te krijgen. Het lukte me na 8 maanden knokken, meerdere afwijzingen toch om een urgentieverklaring te krijgen voor een huurwoning in mijn geboorteplaats. Ik was er heel erg aan toe.
Nu bijna 10 jaar later (augustus is het 10 jaar) gaat het redelijk met me. Heb zelf mijn trauma’s weggewerkt, geen herbelevingen, flashbacks ed. meer. Moest het zelf doen want ggz liet me ook zitten, ze snapte het niet. Heb boek na boek gelezen en dat heeft me erg geholpen. Maar helemaal herstelt ben ik niet, geloof ook niet dat dat ooit nog lukt. De schade aan mij was immens. Ik ben nog steeds regelmatig heel emotioneel, mijn hersenen hebben een hele grote klap en schade opgelopen. Ik durf weinig mensen te vertrouwen, ben nog hyper alert op gedrag wat in de buurt van een Redflag komt. Ik ben in vergelijking tot voor die relatie wel veel opener geworden. Ik lag nooit makkelijk contact door mijn jeugd, schaamte speelde daarbij een grote rol, ook snel schuldig voelen. Maar nu spreek ik wildvreemde aan, elke dag wel, op straat, in de supermarkt ed. Maar vertrouwen in mezelf en voldoende vertrouwen om een relatie aan te gaan, nee dat is er niet.
Zo weer een heel stuk. Maar ik kan er eindelijk over praten, dat durfde ik heel lang niet. De schaamte voor wat me overkomen was heeft me heel lang achtervolgt. Die is aardig weg maar wat ik meemaakte speelt altijd in mijn hoofd,. Hoe raak ik daar vanaf en begin ik weer echt te leven?!
Dank je wel, Willem, voor je verhaal, je openheid. Wat moedig van je. Als je opgroeit met narcistisch gedrag kan het even duren voor je in relaties ziet dat het gedrag niet klopt. Je bent het zo gewend. Tot je het écht gaat zien, zoals met de diefstal. Wat goed je zelf dingen hebt weggewerkt. Ondanks dat het moest omdat hulp niet geboden werd, is het knap. Om nog verder te helen is het goed dat je gaat werken aan je zelfvertrouwen, zodat je van daaruit ook weer in anderen durft te vertrouwen. Het helpt je ook om dingen los te gaan laten. Als je daar hulp bij zoekt, kies dan vooral iemand met verstand en het liefst ervaring met narcistisch gedrag. Met iedere stap kun je weer meer echt gan leven. Warme groet, Willy
Dankje voor je lieve reactie. Moedig vind ik zelf niet om mijn verhaal te vertellen. Ik vind het belangrijk! Door mijn jeugd heb ik een leven lang met geheimen rondgelopen. Mijn moeder was niet alleen erg agressief, ze wist dat ze fout zat en daarom drukte ze ons op het hart nooit iets aan iemand te vertellen, de woorden met een bestraffend wijzende wijsvinger “Denk erom, wat hier in huis gebeurt dat blijft hier in huis”. Als kind ben je dan doodsbang en die angst is blijven hangen en zo geconditioneerd zorg je er ook in volwassen tijd voor dat je je moeder blijft ontzien en zelfs blijft pleasen. Pas toen mijn moeder overleden was kwam het los en toen had het nog jaren nodig om echt naar buiten te komen. Die angst die je als kind ingepeperd krijgt is sterk, heel sterk. Nu vertel ik mijn verhaal zonder moeite, soms wel erg emotioneel maar dat is logisch. Ik vind het belangrijk mijn verhaal te vertellen, het lucht nog steeds op en heb ik vaak gemerkt dat mensen, zelfs hulpverleners er niets van begrijpen wat het effect van zulk gedrag op kinderen is en hoe heftig de gevolgen van een Narcistische relatie zijn.
Het is ook zo dat als je na zo’n jeugd, met zulke ouders eigenlijk alleen op de wereld staat. Als ik nu terug denk aan mijn moeder bedenk ik me dat ik eigenlijk weeskind ben en de vrouw die me opvoedde een vage kennis was. Ik kwam natuurlijk met soortgelijke vrouwen in aanraking en de laatste was de verborgen narcist. Uit zo’n relatie ontsnappen is extra moeilijk en zwaar met zo’n jeugd. Ik stond er 100% alleen voor, geen sociaal netwerk, geen familie die steunde of een luisterend oor boden ed. het interesseerde ze niets. Voor een N moeder ben je als kind altijd een last en dat ben je altijd, tot de dood scheid.
Nog even over hulpverlening. Het is zo lastig. Vele kunnen een therapeut zelf niet betalen en zijn aangewezen op reguliere hulp. Reguliere hulp zoals GGZ is niet goed als je dit achter de rug hebt. De jeugdschade begrijpen ze enigzins maar de schade door relatie(s) daarna bevatten ze niet. Ik heb gemerkt dat ik GGZ, Psyq ed instellingen vooral mensen werken die uit de schoolboeken werken. In de schoolboeken komt dit niet voor! Deze instellingen werken ook met standaard therapieën die niet geschikt zijn voor dit leed en een echt luisterend oor is er hier niet, althans ze luisteren wel maar kunnen er niets mee want dat past niet in het GGZ protocol.
Ik kom gelukkig steeds dichterbij mezelf, heb er hard voor moeten werken en soms ook wel bij de pakken neergezeten. Opgeven heb ik wel tegenaan gezeten maar van kind af ben ik een knokker (moest ook wel) met behoorlijk veel temperament wat voor een N moeder helemaal niet meevalt. Ik had/heb een hoop te herstellen op latere leeftijd omdat pas op mijn 48ste nadat mijn moeder overleden was de vrijheid er was om de nare jeugd naar mijn bewustzijn te krijgen. Mijn N moeder heeft tot die tijd geheerst. Ik werd me er toen ook bewust van dat mijn twee oudere zussen beide ernstig gestoord waren, en mijn oudste zus ook een verborgen narcist is. Die contacten heb ik toen ook verbroken, anders was herstel niet te doen. Dus in korte tijd vele tikken, dat kan een brein haast niet verwerken. Ik merk nu na 10 jaar pas dat er meer lucht komt, dat ik nu pas begin te ontdekken wie ik werkelijk ben en dat ik me 48 jaar altijd maar aangepast heb. Vertrouwen is nog lastig, het gaat niet om vertrouwen in andere hebben maar na een relatie met een N gaat het over vertrouwen hebben in je eigen beoordelingsvermogen. Ik heb veel gelezen, en heel veel, misschien wel teveel over Narcisme waardoor ik eigenlijk te alert ben geworden op gedrag en ik het te snel vertaal naar N gedrag. Nu lees ik af en toe nog zoals op jouw site maar heb nu vooral veel boeken die mij kunnen helpen. Ik richt me nu vooral op de jeugdschade, daar ligt de oorsprong en mijn grootste valkuil is pleasen… dat moet zoveel mogelijk weg voor ik weer een relatie aan kan.
Ik ben jou ook dankbaar Willy. Ik heb je site en blogs vaak gelezen en heb daarin veel gevonden wat ik kon gebruiken. Dankje!
Dank, Willem, dat je je verhaal deelt. Dat heelt jou en je helpt anderen helen. Opgroeien met een narcistische ouder is opgroeien met 10-0 achterstand – ik spreek veel kinderen van in mijn praktijk – want je leert niet of nauwelijks wat de normale omgangsvormen zijn, ontwikkelt kindwonden en bent zeer zeker aantrekkelijk voor narcisten. Heel zwart wit gezien worden kinderen van narcisten vaak zelf narcist – dit zijn meestal de kinderen die het waar moeten maken voor de narcist, het gouden kind – of ze trekken narcisten aan – deze kinderen zijn vaak de zondebok in het gezin. Er zijn ook kinderen die er ogenschijnlijk goed doorheen komen.
Wat een moed om te breken, zelfs al is er noodzaak. Dat doe je niet van de een op andere dag. Ik deel wat je schrijft over de hulpverlening en begrijp je vertrouwens-issues. Die deel je met andere overlevers van narcisten. Naar mijn idee wordt die minder naarmate je het contact met jezelf herstelt en daarmee het vertrouwen in jezelf. Dan heb je jezelf om op terug te vallen en durft/kan weer meer in anderen vertrouwen. Goed te lezen dat je steeds dichter bij jezelf komt. Wat een weg, ik heb respect voor je. En dank je wel voor je warme woorden. Warme groet, Willy