Waarom slachtoffers van narcisten lopende hoofden zijn

Als je te maken hebt (gehad) met narcist, word je een ‘lopend hoofd’. Er is zo veel met je hoofd gespeeld dat je niet of bijna niet meer in contact bent met je lijf. Het is zelfs zo dat narcistisch misbruik letterlijk invloed heeft op je hersenen, en dan vooral op de amygdala, ook wel je reptielenbrein genoemd. Dit is het onderdeel van je brein dat reageert op gevaar en je daarvoor wil beschermen.

Amygdala of reptielenbrein

Zolang de narcist zich liefdevol gedraagt, is er nog geen sprake van een reactie van je amygdala. Maar zodra hij of zij kritiek gaat uiten, je denigreert, je uitscheldt, onvoorspelbare woedeaanvallen heeft en die afwisselt met gedrag dat er niets aan de hand is en/of je uren- of dagenlang negeert, dan reageert je amygdala wel. Ook op ander onderuithalend gedrag dat de narcist laat zien.

Als dit gedrag herhaaldelijk wordt afgewisseld met liefdevol en attent gedrag, dan ga je je steeds meer afvragen wat hij of zij nu weer gaat doen. Je loopt op eieren. Je amygdala blijft actief om je te beschermen tegen gevaar. Je komt in de overlevingsstand terecht. Slachtoffers van narcisme bevinden zich zelfs 99% van de tijd daar. Ervaren altijd stress.

Op eieren lopen

Je amygdala reageert op echt en ingebeeld gevaar door het aanmaken van de stresshormonen cortisol en adrenaline. Je lichaam wordt in staat van paraatheid gemaakt om te vechten of te vluchten: het vecht- en vluchtsyndroom. Je bloeddruk en hartslag gaan omhoog, je ademhaling zit hoog in je borst en gaat sneller dan normaal. Je spijsvertering en immuunsysteem worden onderdrukt. Je spieren spannen zich aan. Bijvoorbeeld in je benen om er vandoor te gaan en/of in je armen om te slaan. Een derde mogelijkheid is dat je bevriest.

Gezonde of ongezonde stress

Je hebt gezonde en ongezonde stress. Gezonde stress kan je helpen te presteren, bijvoorbeeld plankenkoorts. Wat belangrijk is, is dat de stress weer afneemt. Kortstondig is. Dat je lichaam rust krijgt om te herstellen.  Stress wordt pas ongezond als het aanhoudt, als je niet tot rust kan komen. Je amygdala blijft aan het werk en raakt overprikkeld. Hierdoor blijf je altijd alert, altijd de omgeving scannen. Zelfs positieve prikkels geven dan stress; je raakt heel snel getriggerd. Niet alleen door je ex-partner, maar ook door anderen. De stress, de angst, zorgt er ook voor dat je je afsluit in andere relaties.

Drie tips om bewust tot rust te komen

Je kunt niet meer rationeel reageren omdat er geen contact meer is met het meer rationele deel van je brein, met jezelf, met je omgeving. Je hele leven wordt erdoor beïnvloed. Het is dan ook heel belangrijk dat je je amygdala tot rust brengt. Gelukkig kun je daar veel zelf aan doen. Hieronder geef ik je tips wat te doen.

1. Kies voor veiligheid

Het is belangrijk dat je loskomt van de bron van de stress, dat je het contact met de narcist verbreekt of zo veel als mogelijk verbreekt. Dat er weer rust komt en je je veilig voelt. Kan dat niet omdat jullie nog verbonden zijn door kinderen, een huis, een praktijk etc, dan is het zaak dat je de regie in handen neemt, zelf het contact en de regels bepaalt.

2. Voldoende bewegen

Kies bewust voor het inbouwen van dagelijkse ontspanning, via bewegen en rust. Ga wandelen, fietsen, dansen, skeeleren, sporten. Doe liever geen prestatiesporten, want daar komt juist cortisol bij vrij. Begin klein en bouw het op tot minimaal 30 minuten per dag.

3. Kies voor momenten van rust

Om je lichaam en de amygdala rust te gunnen, kun je kiezen voor meditatie, ademhalingsoefeningen, yoga, mindfulness, naar de sauna gaan, gemasseerd worden, in de natuur zijn, met een kop thee op de bank zitten, op je rug in het gras of het zand liggen en niets doen etc. Om je te helpen vind je hier een aantal ontspanningsoefeningen.

Kies wat bij jou past

Vind uit wat voor jou werkt. Ook hier geldt: begin klein en bouw het op. Een mooie combinatie van bewegen en rust is wandelen in de natuur. Wandel met aandacht voor je omgeving, zonder telefoon, appen, muziek etc.

Lukt het je niet?

Merk jij dat je voortdurend op je tenen loopt? Gespannen bent? Ken je manieren om te ontspannen, maar lukt het niet ze toe te passen en vol te houden? Zorg voor een stok achter de deur, bijvoorbeeld via een coachtraject. Hierin vormen alle onderdelen een rode draad en gaan we in op de vele andere mogelijkheden die jouw amygdala tot rust brengen. Wil je meer weten over mijn begeleiding? Wil je met mij van gedachten wisselen over wat voor jou het beste is? Plan dan via deze link een focussessie in. Zorg goed voor jezelf!

Wil je reageren op dit bericht? Je bent van harte welkom. Weet dat het openbaar staat, je antwoord ook. Je kunt altijd anoniem reageren. Je naam en mailadres worden nooit getoond.